نگاهي به بازار مسكن و سياست‌هايي كه مي‌خواهند همه را خانه‌دار كنند؛
خانه‌هايي روي آب
وجود مهندسان فراوان بيكار در كشور، انبوه‌سازاني كه به حاشيه رانده شده‌اند و بيكاري گسترده در كنار فوج بزرگي از شهروندان كه روياي خانه‌دار شدن را فراموش كردهاند بهترين تصوير براي نشان دادن اوضاع مسكن در اقتصاد ايران است.
ایلنا- : بارها شنيده‌ايم كه مشاطه* آمد ابرو بر دارد چشم را كور كرد و يا خوانده‌ايم فردي مي‌خواست راه رفتن را به فرد ديگري بياموزد خودش نيز در راه رفتن دچار مشكل شد. اين سرنوشت محتوم قصه تمام نشدني مسكن در ايران است! قصه‌اي كه مي‌تواند قصه روايت‌گران بازار مسكن در ايران باشد؛ يعني جايي كه در آن مسكن يا گرفتار گره كور تورم بوده است و يا از گره ركود رنج برده است و يا در گرداب تركيبي از هر دو دست و پا زده است اما با اين وجود روايت‌گران مسكن همواره براي ترميم اين بازار يا چشم را زخمي كردهاند و يا در راه بردن شاخص‌ها خود نيز راه رفتن را فراموش كردهاند.
كاهش قيمت مسكن و ثبات در آن، افزايش ساخت‌وساز در طرح مسكن مهر و اجراي مقررات ملي ساختمان در ساخت‌وسازها، همه اين اقدامات تا چهار سال بر لبان سعيدي‌كيا، وزير با سابقه دولت نهم جاري شد و او بعد از خداحافظي با دولت همه آنها را با جواني از خطه اردبيل در ميان گذاشت. نيكزاد با سعيدي‌كيا كاملا هماهنگ بود. شايد نيكزاد وزير مسكن دولت دهم تنها با سعيدي كياي در لحن و نحوه ارائه پردازش كارها باهم تفاوت داشته باشند و در غير اين صورت، او وارث همان سياست‌گذاري‌هاي پيشين در دوران سعيدي‌كيا است. 8 ماه از صدارت نيكزاد بر وزارت مسكن مي‌گذرد و در اين مدت همه شهروندان شاهد مجموعه‌اي از تصميمات شتابزده و تكراري در اين وزارتخانه بوده‌اند و هنوز هيچ كس اميدي به تحقق وعده‌ها براي بازار مسكن ندارد. شايد هيچگاه نيكزاد نيز در ذهنش تصور نمي‌كرد پس از گذشت 8 ماه از صدارتش باتلاق مسكن در اقتصاد ايران را به شدت تجربه كند و به اجبار تن به همان روش‌ها و سخناني بدهد كه سعيدي‌كيا نيز از آنها استفاده مي‌كرد. مثل صحبت‌هايي كه بعد از سال جديد شدت گرفته و نيكزاد هر جايي مي‌رود، دم از كاهش قيمت مسكن، كاهش نرخ اجاره‌بها، افزايش ساخت و ساز به خصوص در طرح مسكن مهر و... مي‌زند. حال شواهد و قرائن از چيز ديگري حكايت مي‌كنند. اين چنين است داستان روايت‌گر جواني كه بر مسند وزارت مسكن تكيه زده است و تلاش مي‌كند كه اقتصاد مسكن ايران را نجات دهد اما سياست‌هاي تجربه شده اين خاطره را ثبت كرده است كه با وعده و سخنان بدون پشتوانه قوي كارشناسي نمي‌توان اين گره را از بازار مسكن ايران باز كرد. او مثل سعيدي‌كيا است وزير صريح الهجه و جوان مسكن دولت دهم در حالي كه نزديك به 8 ماه از شروع تصدي‌اش بر اين وزارتخانه مي‌گذرد، هر روز به عملكرد دوران دولت نهم و وزارت سعيدي‌كيا بر بخش مسكن نزديك‌تر مي‌شود. دوراني كه در آن فقط وعده‌ها و تصميمات زودگذر و غير قابل اجرا به چشم مي‌خورد كه در بعضي از موارد خود اين سياست‌هاي محدود و سليقه‌اي به اغتشاش در بازار مسكن دامن مي‌زد. در آن دوران كارشناسان هميشه نسبت به اين وعده‌ها هشدار مي‌دادند اما در نهايت نيز برنامه ريزان اقتصاد مسكن به كار خود ادامه مي‌دادند. مثلا سعيدي كيا هر از گاهي در جلو دوربين‌هاي تلويزيوني از كاهش نرخ اجاره‌بها و قيمت مسكن سخن به زبان مي‌راند. اما همين خود موجب مي‌شد كه سرمايه گذاري در اين بخش محدود و در عين حال بازار فروش و رونق را تا حدود زيادي پر تلاطم و نابسامان كند. در حال حاضر نيز نيكزاد بايد براي جلوگيري از گرفتار شدن تلاشش در بن بست به تجربه دوران سعيدي‌كيا توجه كند در غير اين صورت دير نخواهد بود كه يك‌بار ديگر اقتصاد مسكن فقط پر از وعده‌ها و شعارهاي دور از دسترس شود. اين روزها نيكزاد جوان بارها از كاهش اجاره بها خبر داده است و با قاطعيت نيز از ادامه روند كاهش اجاره بها سخن مي‌گويد در صورتي كه كارشناسان به شدت اين ادعا را تكذيب مي‌كنند. وزير مسكن به تازگي گفته است كه نزخ اجاره‌بها در شروع سال جديد 5 تا 6 درصد كاهش را تجربه كرده است در حالي كه آمارهاي بانك مركزي به افزايش نرخ اجاره بها در سال 88 به مقدار 4 درصد در تهران و 10 تا 15 درصد در شهرهاي بزرگ اعتراف مي‌كنند. همين مساله نشان مي‌دهد كه هنوز برنامه‌ريزي براي مسكن از پشتوانه كارشناسي برخوردار نيست. كمال‌اطهاري در گفت‌وگو با خبرنگار ايلنا مي‌گويد: با اجراي برنامه هدفمند كردن يارانه‌ها، تورم ناشي از آن، سهم هزينه‌ها را به ويژه در ملك افزايش داده و در نتيجه اجاره بها نه تنها نمي‌تواند كاهش يابد بلكه با نرخ بيشتري افزايش خواهد يافت. به گفته اطهاري، حداقل نرخ تورمي براساس اعلام بانك مركزي از 20 درصد پايين‌تر نيست و همچنين براساس گزارشات مركز پژوهش‌هاي مجلس نرخ تورم 60 درصد پيش‌بيني شده است. اين كارشناس برجسته اقتصادي ادامه داد: هر چند ممكن است قيمت فروش مسكن به دليل اين‌كه مازاد بسيار زياد عرضه وجود دارد، ثابت بماند اما با كاهش درآمد خانوار و افزايش هزينه‌ها، به صورت كلي، نرخ اجاره بها در سال 89 با افزايش مواجه مي‌شود. مسكن مهر، كاهش قيمت را موجب نمي‌شود علي‌عبدالعلي‌زاده نيز در گفت‌وگو با خبرنگار ايلنا در واكنش به اين گونه از اظهارات مسئولان وقت وزارت مسكن و همچنين سياست‌هايي نظير مسكن مهر با اشاره به تداوم ركود سال گذشته بخش مسكن در سال جاري مي‌گويد: توجه ويژه دولت به بخش مسكن مهر در مقابل حجم بسيار زيادي تقاضا در اين بخش نمي‌تواند تضمين كننده كاهش قيمت مسكن و يا ثبات در اين بخش شود. به گفته وزير مسكن دولت اصلاحات، تحقق ساخت مقدار اعلام شده مسكن مهر در سال جاري قابل قياس با ارقام مورد نياز مسكن نيست و در كاهش قيمت مسكن تاثير گذار نخواهد بود. شهر هاي جديد نماد آشفتگي بخش مسكن جدال بي پايان با غول بي‌ثباتي بازار مسكن، ماجراي شهرهاي جديد را نيز در دوره فعلي وزارت مسكن در بن بست قرار داده است. شهرهايي كه به اظهار نظر كازروني در دولت سازندگي ايجاد شدند اما هيچگاه به مقاصد خود دست نيافتند. اجراي طرح مسكن مهر در شهر هاي جديد در حالي شروع شده است كه سياست‌هاي اين گونه شهرها در جلب مردم و سوق دادن آنها به سوي خود ناموفق بوده است. نيكزاد در حالي با قاطعيت ازساخت 250 هزار واحد در 21 شهر جديد خبر مي‌دهد كه تنها 14 شهر از اين شهرها قابل سكونت هستند. كمال اطهاري تأكيد مي‌كند كه طرح مسكن مهر در شهرهاي جديد به همان سرنوشت ساخت‌وساز در اين شهرها دچار مي‌شود. به عبارتي مي‌توان گفت از هر طرفي كه به اقتصاد مسكن نگاه مي‌كني وضعيت اكنونش تفاوتي با روزهاي گذشته نكرده است و آنچنان نمي‌توان به شعارهاي موجود دل بست. وجود مهندسان فراوان بيكار در كشور، انبوه‌سازاني كه به حاشيه رانده شده‌اند و بيكاري گسترده در حوزه مسكن در كنار فوج بزرگي از شهروندان كه روياي خانه‌دار شدن را فراموش كردهاند بهترين تصوير براي نشان دادن اوضاع مسكن در اقتصاد ايران است. مثل اين كه اپيدمي واردات بي‌رويه كالا آن هم دست چندمي به بخش مسكن نيز گسيل شده است. انگار روايت برنج‌هاي وارداتي و ورشكستگي شاليكاران يا اتفاقي كه براي صنعت‌گران افتاد در بازار مسكن نيز در حال تكرار است. بدون شك اما به اين سخنان نبايد بر اساس همان سنت قديمي نگاه كرد و مدعي شد كه اينها سياه نمايي است چون بازار مسكن را بايد شفاف كرد و برالي نجات آن فارغ از وعده و شعار حركت كرد. بدون تعارف چالش‌هاي مسكن ادامه دارد و همبن بس است كه بايد گفت: حالا حالاها بايد منتظر سقف بي‌آسمان شد، انتظاري كه ديگر مردم به آن عادت كردهاند و ياد گرفته‌اند كه روياي خانه‌دار شدن، روياي روي آب است و اين واقعيت امروز اقتصاد مسكن در ايران است.
گزارش از علي پيرولي
389/2/3 - 11:09
Posts
0 نظرهای شما:
Post a Comment