اپراتور مورد نظر در دسترس نمي‌باشد

نسل سوم خدمات مخابراتي محصور در پيچ و خم‌هاي اداري؛

اپراتور مورد نظر در دسترس نمي‌باشد

خبرگزاري فارس: با گذشت بيش از 1.5 سال از طرح ارائه نسل سوم خدمات تلفن همراه در كشور به نظر مي‌رسد اپراتور مجري اين كار چنان در پيچ و خم‌هاي اداري محصور شده كه فعلاً به هيچ وجه در دسترس نمي باشد.

به گزارش خبرنگار فناوري اطلاعات خبرگزاري فارس، بيش از 15 ماه از زمان مطرح شدن پروژه اپراتور سوم و اعلام برنده اوليه آن يعني كنسرسيوم "تامين-اتصالات " مي گذرد اما به دلايل مختلف، اجراي اين پروژه شكل ديگري به خود گرفت و هنوز هم سرنوشت آن مشخص نيست. 23 ديماه سال 87 كه كنسرسيوم تامين _ اتصالات به عنوان برنده نهايي مزايده اپراتور سوم معرفي شد، مزايده اي كه بيش از دو سال از نواختن زنگ برگزاري آن توسط وزارت ارتباطات مي‌گذرد، در بدبينانه ترين حالت ممكن قرار بود سيمكارت هاي نسل سوم تلفن همراه تابستان 88 وارد كشور شود اما با گذشت نزديك به يك سال از اين وعده، نه خبري از سيمكارت هاي نسل سومي است و نه خبري از مجري پروژه اپراتور سوم. اين اپراتور اگر از دي ماه سال 87 بدون هيچ درنگ و تاخير كارش را آغاز مي كرد، شايد امروز مشتركان تلفن همراه در ايران، نسل سوم موبايل را هم تجربه كرده بودند. اما در يك سال اخير جز مواردي معدود كه خبر از آمد و رفت برخي متقاضيان داخلي و خارجي و لزوم استفاده از توان داخلي بدون حضور خارجي ها در اين پروژه مي داد ، هيچ گاه خبري رسمي درباره وضعيت اين پروژه منتشر نشد. با اين حال اخبار غير رسمي بسياري از فعاليت شركت تامين تله كام - وابسته به شركت سرمايه گذاري تامين اجتماعي - در اين پروژه حكايت دارد. اخباري كه مسئولان وزارت ارتباطات تمايل چنداني به تاييد يا تكذيب آن نداشتند. به همين دليل فعاليت بي سر و صداي اين شركت دور از انتظار نيست و حتي عجيب به نظر نمي رسد اگر تا چندي ديگر اين شركت سيمكارت هاي خود را وارد بازار كند. شبكه هاي تلفن همراه كشور ما تنها برخي خدمات رايج نسل دوم مانند SMS ، نشان دادن شماره تماس گيرنده و صندوق پستي پيامگير (VMS) را عرضه مي كند و هنوز حتي همه خدمات نسل دوم به مشتركان ارائه نشده است. اپراتور اول حدود يك سال است نسبت به ارتقاي شبكه خود به نسل 5/2 و 75/2 براي ارائه سرويس هاي اينترنت و MMS اقدام كرده كه اين سرويس ها سرعت مناسب ندارد و اپراتور دوم تلفن همراه نيز خدمات نسل 5/2 و 75/2 را به صورت كامل به مشتركان ارائه نمي دهد. اين در حالي است كه چندي پيش نخستين سرويس شبكه نسل چهارم تلفن همراه جهان ، توسط اپراتور "تلياسونرا "، در سوئد و نروژ راه اندازي شد كه به صورت تئوري مي تواند اطلاعات را با سرعت بيش از 100 مگابايت در ثانيه انتقال دهد. اين سرعت 22 بار از سرعت شبكه 3G بيشتر است و براي مثال مي تواند از تلويزيون اچ دي با صفحه بزرگ پشتيباني كند. اين نسل جديد ارتباطات تلفن همراه براي انتقال حجم عظيمي از داده ها با كم هزينه ترين شكل ممكن طراحي شده و با بهينه كردن استفاده از باند فركانس، سرعت دسترسي به شكل فيبر از طريق بي سيم را فراهم مي كند. نسل چهارم تلفن همراه، نسخه گسترش يافته و به روزشده شبكه LTE محسوب مي شود و "تلياسونرا " را به نخستين شركت مخابراتي ارايه دهنده نسل چهارم خدمات مخابراتي و ارتباطي جهان تبديل كرده است. همچنين پيش بيني شده تا پايان سال 2010 در كشورهاي آمريكا، كانادا، ژاپن، كره جنوبي، آفريقاي جنوبي، ارمنستان و فنلاند نيز نسل چهارم تلفن همراه راه اندازي شود.
** اظهار تمايلاتي كه نتيجه‌اي در بر نداشت
در ماههاي ابتدايي سال 87 وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات وقت اعلام كرد، بيش از 15 كشور از مناطق خاورميانه، آسياي شرقي، آفريقا و كشورهاي اروپايي براي حضور در پروژه اپراتور سوم تلفن همراه ايران اظهارعلاقه كرده و قطعاً در مزايده انتخاب اين اپراتور حضور خواهند داشت. در آن زمان نام تركيه، كره، برخي كشورهاي اروپائي، كشورهاي حاشيه خليج فارس، آفريقايي، چيني و روسي نيز به گوش مي رسيد . حتي در تابستان سال 87 حضور شركت "مگافون " روسيه به عنوان سومين اپراتور تلفن همراه ايران قوت گرفت و دفتر رسمي اين اپراتور روسي با بوق و كرنا در تهران افتتاح شد. اما راه اندازي دفتر رسمي اين اپراتور و افتتاح آن توسط مسوولان وزارت ارتباطات و سازمان خصوصي سازي، شانسي براي حضور آن در پروژه عظيم اپراتور سوم تلفن همراه ايران همراه نداشت و اين اپراتور و ديگر اپراتور ها از اين پروژه انصراف دادند. تنها هفت كنسرسيوم داخلي و خارجي وارد فضاي مزايده شدند. از اين تعداد، صلاحيت پنج شركت احراز شد. در نهايت برنده اين مزايده، 23 دي ماه 87 به صورت رسمي، كنسرسيوم تامين اتصالات اعلام شد. برنده شدن اماراتيها در پروژه اپراتور سوم كه مصادف شد با ادعاهاي قديمي آنها درباره جزاير سه گانه ايراني در خليج فارس كه شايد يكي از دلايلي كه موجب شد مسئولان كشور در مورد واگذاري اين پروژه دست نگه‌دارند، همين موضوع بود. برخي اظهارنظرها و مخالفت ها نيز در اين باره شنيده مي شد. نمايندگان مجلس در مورد اين مساله، بارها تشكيل جلسه دادند. و در نهايت عدم پرداخت ضمانت پروژه و عدم هماهنگي با شريك ايراني، سبب شد بيستم ارديبهشت ماه 88 وزير ارتباطات دولت نهم از حذف اتصالات از اين پروژه خبر دهد. حذف اپراتورهاي خارجي از سومين پروژه جذب سرمايه گذاري خارجي كشور در بخش تلفن همراه باعث اعتراض برخي كشورها و شركت‌ها شد. به باور برخي كارشناسان انجام مزايده هاي بين المللي نبايد به گونه اي باشد كه سرمايه گذاري خارجي را زير سوال ببرد. اگر اپراتورهاي خارجي چون اتصالات امارات و زين كويت به هر دليلي شرايط شركت در مزايده اپراتور سوم را نداشتند، نبايد از ابتدا در اين مزايده شركت داده مي شدند. مسئولان بايد قبل از برگزاري مزايده اپراتور سوم، صلاحيت شركت كنندگان را بررسي مي كردند. با تمام اين اعتراض ها، شركت كنندگان معدود در مزايده اپراتور سوم دست خالي بازار مخابراتي ايران را ترك كردند و شانس خود را براي در اختيار گرفتن اين بازار جذاب و پرمصرف كه جمعيت جوان ومشتاق به استفاده از فناوري هاي نوين آن را احاطه كرده، از دست دادند.
** اپراتور سوم بدون حضور شركاي خارجي
دو سال پيش كه محمد سليماني وزير ارتباطات دولت نهم از شروع مطالعات مربوط به اپراتور سوم در ايران خبر داد و اعلام كرد براي عقب نماندن از تكنولوژي هاي روز جهان ، جذب سرمايه گذاري خارجي و انتقال دانش فني به داخل كشور ، تا سال 87 ايراني ها هم مي توانند از نسل سوم تلفن استفاده كنند، كسي فكر نمي كرد اين پروژه بدون سرمايه گذار خارجي و به دور از انتقال دانش فني رقم بخورد. اما امروز با توجه به كنار گذاشتن متقاضيان خارجي از پروژه اپراتور سوم و سپردن كار به بخش غيردولتي ايراني ، بايد منتظر ماند دير يا زود، سيمكارت هاي وطني در بازار موبايل ايران عرضه شود. در مصوبه سه بندي هيات دولت در تاريخ سوم بهمن ماه سال 85 مقرر شد شبكه اپراتور سوم از فناوري نسل سوم تلفن همراه بهره ببرد و سرمايه گذاران آن با 49 درصد سهم از اپراتورهاي خارجي توانمند و در صورت لزوم به صورت منطقه اي باشند. اما با كنار گذاشتن اتصالات و زين از اين پروژه و اتمام زمان قانوني انتخاب برنده مزايده، به نظر مي‌رسد سرنوشت اپراتور سوم به شركت هاي داخلي سپرده شده است. محمد سليماني در آن زمان معتقد بود به هيچ وجه شركتي كه توانايي اجرا و تضمين مالي اين قرارداد را داشته باشد در كشور وجود ندارد. اما كارشناسان معتقدند مطابق اسناد تهيه شده، استفاده از نسل سوم تلفن همراه تنها با جذب سرمايه گذاري خارجي و انتقال تكنولوژي ممكن خواهد بود. به دليل عدم وجود تجربه در اين حوزه، استفاده از توان داخلي در پروژه اپراتور سوم به تنهايي ممكن نيست. شايد شرايط خاصي كه براي حضور شركت‌هاي خارجي در كشور تعريف مي شود، مهم‌ترين دليل عدم تمايل آنها براي فعاليت در فضاي اقتصادي كشور باشد. حوزه ارتباطات و فناوري اطلاعات كشور نيز از اين مساله مستثني نبوده به همين علت حضور سرمايه گذاران خارجي در پروژه هاي اين بخش مشهود نيست و كمرنگ به نظر مي‌رسد.
** چشم اميد همگان به تامين تله كام
به رغم سكوت مسئولان وزارت ارتباطات در مورد وضعيت فعلي پروژه اپراتور سوم ، شواهد نشان از سپردن پروژه اپراتور سوم به شركت ايراني تامين تله كام دارد. اخبار غيررسمي منتشره از آمادگي مجدد اين شركت براي حضور در پروژه اپراتور سوم تلفن همراه حكايت دارد به نحوي كه گفته مي شود شركت تامين تله كام آمادگي خود را براي اجراي تمامي تعهدات اين مزايده ، آنچنان كه منافع ملي را در برداشته باشد، اعلام كرده است. مسئولان اين شركت مدعي شدند با استفاده حداكثري از توان نيروهاي متخصص داخلي قادرند اپراتورسوم تلفن همراه كشور را در اختيار گيرند و آنجا كه نياز باشد از توان مشاوران خارجي نيز در اين پروژه استفاده خواهند كرد. اگرچه برخي اخبار از مذاكرات تامين تله كام با نهادهايي چون سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران ، شركت گسترش الكترونيك مبين ايران و صدا و سيما براي اجرايي كردن اين پروژه حكايت دارد ، اما مقامات وزارت ارتباطات همچنان سپردن پروژه به تامين تله كام را انكار كرده و معتقدند پروانه اپراتور سوم تلفن همراه هنوز به صورت رسمي به كسي ابلاغ نشده و تا زماني كه اين كار رسماً انجام نشود، نمي توانند برنده را معرفي كنند. در اين ميان علي مطهري رئيس كميته مخابرات مجلس شوراي اسلامي در اظهار نظرهاي مختلف اعلام كرده كه به احتمال زياد تامين تله كام مجري پروژه اپراتور سوم تلفن همراه است و اگرچه برنده شدن تامين تله كام در اپراتور سوم به صورت رسمي اعلام نشده، اما با مذاكرات انجام شده وزارت ارتباطات با اين شركت پيش بيني مي شود تامين تله كام سكان هدايت اين پروژه را به عهده گيرد. در برخي اخبار نيز آمده كه شركت گسترش الكترونيك مبين ايران ( يكي از سهامداران جديد شركت مخابرات ايران ) و تامين تله كام براي راه اندازي پروژه اپراتور سوم تلفن همراه تشكيل كنسرسيوم داده اند و حتي گسترش الكترونيك مبين ايران 20 درصد سهام تامين تله كام را خريده است. اما شايد اظهارات معاون سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران در مورد اين پروژه رسمي ترين اخباري است كه مي توان به آن استناد كرد . رمضانعلي صادق زاده اعلام كرده اين سازمان طرح مشاركت براي سرمايه گذاري در پروژه اپراتور سوم را ارائه كرده و توانسته موافقت اصولي سرمايه گذاري خود در اين پروژه را از سوي تامين تله كام دريافت كند. رمضانعلي صادق زاده گفته در شرايط فعلي سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران منتظر انعقاد قرارداد براي مشخص شدن ميزان سهم خود دراين پروژه است. به گفته وي، طبق اصل 44 قانون اساسي حضور سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران در پروژه اپراتور سوم بلامانع است و اين سازمان كه پيش از اين براي حضور در مزايده اپراتورسوم و حل مشكل سرمايه گذاري آن اعلام آمادگي كرده بود، طبق سياست هاي كلي اصل 44 قانون اساسي به عنوان سازمان توسعه اي مي تواند در سرمايه گذاري هاي مشاركتي حوزه هاي فعاليت كاري خود همچون صنايع "هاي تك " با برخورداري از حداكثر سهم 49 درصدي شركت كند.
** كلام آخر
بايد گفت عجين شدن تلفن همراه با زندگي افراد، توقع كاربران اين وسيله ارتباطي را روز به روز بالاتر برده و آنان هرلحظه خواستار استفاده از سرويسهاي جديدتري هستند. به همين علت دور از ذهن نيست اگر فكر كنيم روزي گوشي تلفن همراهي خواهيم داشت كه علاوه بر مكالمه، ارسال و دريافت پيامك بتواند اينترنت را در هر شرايطي براي ما مهيا كند و انتقال داده ها با سرعتي بالا انجام پذيرد. اين تصورات در حالي در ذهن مشتقاقان استفاده از فناوري هاي نوين در كشور ما مي چرخد كه قرار است روزي شبكه اي مخابراتي راه اندازي شود كه بتواند اين روياها را به واقعيت تبديل كند . يعني قرار است اپراتور سوم تلفن همراه با راه اندازي نسل سوم شبكه ارتباطات سيار در كشور به آن جامه عمل بپوشاند. به اين ترتيب سرويسهاي چندرسانه اي مانند صدا، ديتا و تصوير با استفاده از تلفن همراه با سرعتي مناسب در اختيار مشتركان قرار مي گيرد. بهره برداري از اين تكنولوژي، به گسترش فرهنگ استفاده از فناوري اطلاعات ، عملي شدن ايده هاي تجارت الكترونيك، دولت الكترونيك، آموزش الكترونيك و در نهايت افزايش كارايي در استفاده از زمان منجر مي شود. هم اكنون عواملي چون نبود پهناي باند كافي، مشخص نبودن وضعيت اپراتورهاي تلفن همراه و عدم ارائه سرويس هاي به روز ، از اصلي‌ترين چالشهاي پيش روي تلفن همراه در كشور محسوب مي شود و به جرأت مي توان گفت تا زماني كه اين موانع از سر راه اپراتورهاي تلفن همراه كشور برداشته نشود، نمي توان اميد داشت با ورود نسل سوم تلفن همراه ، كاربران در آينده اي نه چندان دور و حتي چندسال پس از ساير كاربران كشورهاي ديگر ، طعم تكنولوژي جديد را بچشند. سرنوشت اپراتور سوم كشورمان در حالي همچنان مبهم است كه رضا تقي پور، وزير كنوني ارتباطات بر جذب سرمايه گذاري خارجي در پروژه هاي ملي تاكيد دارد و معتقد است پروژه اپراتور سوم تلفن همراه، فرصتي براي جذب و استفاده از سرمايه گذاري هاي خارجي است و بايد همانند اپراتور دوم به سرمايه گذاري خارجي در اين پروژه توجه شود.

وارطان داوتیان