گزارش فارس از پايگاه آمريكايي ماناس
قرقيزستان به گروگان پايگاه آمريکايي "ماناس " در آمده است
خبرگزاري فارس: انتظار قرقيزستان از استقرار پايگاه ماناس ارتقاي جايگاه خود در منطقه بود كه نه تنها تحقق نيافت بلكه موجب بي‌اعتمادي بيشتر متحدان بيشكك در رابطه با اتخاذ تصميمات ضد و نقيض در مورد اين موضوع شد
. به گزارش خبرگزاري فارس، پايگاه "ماناس " در شرايط خاص آن زمان و تبليغات گسترده رسانه‌اي پيرامون حادثه 11 سپتامبر و توجيه ضرورت پاسخ به عمليات تروريستي القاعده كه بيشتر كشورهاي دنيا از جمله قرقيزستان تحت تاثير اين فضا قرار گرفته بودند، با حداقل مخالفت افكار عمومي در بيشكك ايجاد شد. البته در آن موقع با وابستگي‌هاي فراواني كه دولت قرقيزستان به آمريكا داشت تلاش مي‌كرد حضور نظامي آمريكا در بيشكك را براي جامعه اين كشور به عنوان يك امتياز معرفي كند، برخي از دولتمردان و كارشناسان مسائل سياسي قرقيزستان وجود پايگاه ماناس در كشورشان را به معناي تقويت جايگاه بيشكك در سياست خارجي آمريكا تلقي مي‌كردند و اين انتظار را داشتند كه با ورود نظاميان آمريكايي، فناوري و سرمايه هاي غربي نيز به قرقيزستان سرازير خواهد شد. همزمان عده‌اي از نمايندگان پارلمان و كارشناسان قرقيز در سال 2001 با انتقاد از شتابزدگي دولت متبوع خود در واگذاري قلمرو اين كشور به نظاميان آمريكا، نسبت به آن ابراز نگراني مي‌كردند كه چنين حضوري در نهايت مغاير با منافع ملي و منطقه‌اي قرقيزستان خواهد بود، در همين راستا نظر بر اين بود كه آمريكا در پي تحقق اهداف ژئوپليتيك خود در منطقه بوده و از قرقيزستان به عنوان يك ابزار براي رسيدن به اين اهداف بهره برداري مي‌كند. با گذشت بيش از 8 سال از حضور نظامي آمريكا در بيشكك اين واقعيت به صراحت تاييد شد كه كمك به توسعه قرقيزستان در دستور كار كاخ سفيد نبوده است و بيشكك اكنون در مقايسه با سال‌هاي قبل از 2001 به مراتب بيشتر گرفتار بحران مالي و اقتصادي مي باشد. البته اين بحث مي تواند مطرح باشد كه هزينه هاي دريافت شده از ناحيه اجاره پايگاه و ارائه خدمات مختلف به نظاميان آمريكايي كمك مناسبي به بودجه قرقيزستان خواهد بود. ظاهر قضيه همين است ولي در اصل بسياري از پروژه ها از فرودگاه ماناس گرفته تا شركت هاي خدماتي، عمدتا سهامي و خصوصي و متعلق به نزديكان مقامات قرقيزستان است و بخش ناچيز از درآمدهاي حاصله از محل اين پروژه‌ها به عنوان ماليات جذب بودجه مي شود، از سوي ديگر آمريكايي‌ها در زمينه‌هاي مالي ترجيح مي دهند از طريق فساد كار خود را پيش ببرند تا با انجام معاملات غيرقانوني با طرف هاي خود، آنها را بيشتر وابسته كنند. اين در حالي است كه انتظار قرقيزستان از ارتقاء جايگاه خود در عرصه بين‌المللي از ناحيه حضور نظامي آمريكا نه تنها تحقق نيافت بلكه موجب بي اعتمادي بيشتر متحدان بيشكك در رابطه با اتخاذ تصميمات ضد و نقيض در مورد اين موضوع شد. چنين بنظر مي رسد كه روسيه حضور نظامي آمريكا در قرقيزستان را تهديدي جدي عليه منافع ژئوپليتيكي خود در اين منطقه دانسته كه در اينصورت حضور مجدد سياسي، اقتصادي و نظامي خود در آسياي مركزي را غير ممكن تلقي مي‌كند. چين نيز با وجود سياست به اصطلاح نرم خود، بارها به مقامات قرقيزستان از حضور نظامي آمريكا در اين كشور ابراز نگراني كرده و طولاني شدن اين حضور را مغاير با منافع منطقه‌اي كشورهاي آسياي مركزي قلمداد كرده است. ايجاد پايگاه "كانت " روسيه در 30 كيلومتري ماناس در سال 2003 و برگزاري تمرينات دوجانبه و مشترك نظامي با كشورهاي اعضاي شانگهاي از طرف چين به اين نگراني‌ها بر مي‌گردد. چنين به نظر مي‌رسد كه همه كشورها در زمينه همكاري نظامي با قرقيزستان سياست هاي امنيتي خود را با توجه به منافع ملي خود پيش مي‌برند ولي اين بيشكك است كه هنوز نتوانسته در اين زمينه اولويت‌هاي ثابت خود را تشخيص دهد تا سياست امنيتي آن با منافع منطقه اي در تضاد قرار نگيرد. "الكساندر سابيانين " رئيس اداره برنامه ريزي استراتژيك روسيه در بيش از يك سال پيش اعلام كرده بود كه پايگاه "ماناس " با توجيه مبارزه با تروريسم در افغانستان عملا اهداف فعاليت عليه روسيه، چين و ايران را دنبال مي‌كند. به اعتقاد وي تضعيف جايگاه هر يك از اين كشورها در منطقه به معناي تقويت جايگاه آمريكا خواهد بود. نگراني هاي كشورهاي همسايه آسياي مركزي از اقدامات نظامي آمريكا با پوشش مبارزه با تروريسم در منطقه بي دليل نيست. در پايان سال 2004 واشنگتن ضمن برگزاري مذاكره سري با بيشكك تقاضاي موافقت با استقرار چند فروند هواپيماي اكتشافي "آواكس " در فرودگاه ماناس را كرده بود كه سازمان امنيت روسيه و چين با رسانه اي كردن اين موضوع و تحريك افكار عموم عليه آن توانستند مانع اين امر بشوند. فشارهاي واشنگتن به بيشكك بر سر اين موضوع از طرف "عسكر آيتمات اف " كه در آن زمان وزارت خارجه قرقيزستان را عهده دار بود، توسط رسانه ها تاييد شده بود. اكنون نيز تاييد شده است كه در پايگاه ماناس سامانه مربوط به سيستم اكتشاف راديو الكترونيك موسوم به "ايشيلون " استقرار يافته است كه در بيشتر مناطق دنيا داراي شبكه بوده و زير نظر اداره امنيت ملي آمريكا فعاليت مي كند. سيستم "ايشيلون " روزانه قادر به رهگيري و جذب حدود 3 ميليارد تماس از جمله تماس تلفني، اينترنتي فاكس و .. مي باشد. بر اساس توافق دوجانبه بيشكك با واشنگتن، نظاميان آمريكايي در خاك قرقيزستان از مصونيت سياسي برخوردار بوده و طرف قرقيزي حق بازجويي و تفتيش بار و محموله هاي اين پايگاه را ندارد. به اين دليل "الكسندر كنيازف " رئيس دفتر منطقه‌اي مركز مطالعات كشورهاي همسود روسيه معتقد است كه در صورت هر گونه اقدامات نظامي بر عليه ايران، آمريكا از وجود پايگاه "مناس " كه اكنون به "مركز حمل و نقل ترانزيت آمريكا " تغيير نام پيدا كرده است، مي تواند بطور كامل استفاده كند. به باور اين كارشناس مسايل سياسي، بيشكك امكان واقعي كنترل بر مسير پروازهاي هواپيماهاي پايگاه ماناس را ندارد. نگراني هاي جامعه كارشناسي قرقيزستان و منطقه از اقدامات يكجانبه پايگاه آمريكا و همچنين ناگزيري بيشكك از همسويي با واشنگتن كه با منافع ملي اين كشور مغايرت قرار دارد، در پي خبر بازداشت سركرده گروهك تروريستي "ريگي " در پرواز دوبي - بيشكك بيشتر شد. اعترافات عبدالمالك ريگي به همكاري با سيا و تصميم ايجاد مقر و پايگاه ويژه در فرودگاه "ماناس " براي وي، حدث و گمان هاي فراواني در مورد اهداف حضور نظامي آمريكا در ميان اقشار آگاه اين كشور ايجاد كرده است. به دليل نگراني شديد واشنگتن و بيشكك از واكنش جامعه قرقيزستان و منطقه در برابر اين موضوع، از پخش هر گونه خبر مربوط به بازداشت ريگي و اعترافات وي به همكاري با سيا و برنامه استقرار و فعاليت او در پايگاه "ماناس " شديدا جلوگيري به عمل مي آيد و اين امر موضوع را ديدگاه جامعه قرقيز و منطقه مبهم كرده است. بويژه اينكه سامانه اينترنتي "كانيوز " با پخش خبري بر اين ابهامات افزود؛ اين سامانه مدعي شد: بنا به اعلام وزارت خارجه قرقيزستان، اخبار مربوط به بازداشت ريگي و يك نفر همدست وي در داخل هواپيماي قرقيزي در مسير پرواز دبي - بيشكك شايعه اي بيش نيست و گويا اين بازداشت نه در داخل هواپيما بلكه در باند فرودگاه صورت گرفته است. نكته تعجب آور اين است كه پايگاه اينترنتي "كانيوز " كه توسط غرب حمايت مي شود اين خبر را روز دوشنبه به استناد اطلاعيه وزارت خارجه قرقيزستان منتشر كرد در حالي كه پايگاه خبري اين وزارت روز سه شنبه چنين خبري را روي صفحه خود قرار داده و تاريخ 27 فوريه را بر آن قيد كرده است كه اين عمل نيز بر شائبه اقدامات ناهماهنگ بيشكك بر سر اين موضوع مي افزايد. ضمناً وزارت خارجه قرقيزستان در پاسخ به سئوال خبرنگار فارس در اين مورد، از هر گونه اظهار نظر در رد يا تأييد آن خودداري كرد. ولي يك نكته مسلم است كه مقامات بيشكك در برابر واقعيتي قرار گرفتند كه كارشناسان محلي بارها از احتمال بروز آن هشدار مي‌دادند. اكنون چون تاييد اين موضوع باعث بي آبرويي بيشتر آمريكا و بي اعتمادي جدي تر مقامات قرقيزي در برابر كشورهاي منطقه خواهد شد، تلاش مي شود تا ربط قضيه ريگي به پايگاه "مناس " و قرقيزستان تكذيب شود. ولي چنين تلاش هايي به جايي نخواهد رسيد و سيماي خطرناك آمريكا براي منطقه بيشتر ترسيم خواهد شد و بيشكك درك خواهد كرد كه در صورت اغماض و گذشت بيشتر در برابر حضور نظامي آمريكا در اين كشور با بحران روابط با نزديكترين همسايگان خود رو برو خواهد شد كه براي جامعه قرقيزستان با هر ميزان پول دريافتي از غرب توجيه پذير نخواهد بود.
Posts
0 نظرهای شما:
Post a Comment