وارطان داوتیان

ايلنا- : بررسی گزارش‌های مرکز آمار درباره نیروی کار کشور طی سال‌های 1384تا پایان بهار سال‌جاری نشان می‌دهد که بخش خدمات تنها بخش از فعالیت‌های اقتصادی کشور در حوزه اشتغالزایی است که سهم آن از نیروی کار کشور در سال‌های مورد اشاره بیشتر شده است.

به گزارش ایلنا، مرور آمارهای مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که در سال 1384 حدود 9میلیون و 257 هزار و 612 نفر در بخش خدمات کشور مشغول به کار بودند که این جمعیت معادل 44.9 درصد از کل نیروی شغلی، 39.74درصد از کل جمعیت فعال و حدود 16.29درصد از جمعیت 56 میلیون و 813 هزار نفری بالاتر از 10سال کشور را به خود اختصاص داده بود. در سال 1385رشد اشتغالزایی در بخش خدمات ادامه داشت که البته بخشی از آن مرهون طرح بنگاه‌های زودبازده بود که کلید آن در نیمه دوم سال 1384خورد و در این سال عملیاتی شده بود. در این سال شاغلان بخش خدمات با افزایش 146هزار و 554نفری به 9میلیون و 404هزار و 166نفر رسید که 45.1درصد از کل شاغلان کشور، 40.04 درصد از جمعیت فعال و حدود 16.18 درصد از جمعیت بالاتر از 10 سال ایران رسید.

نکته قابل توجه در آمار این سال این بود که هر چند آمار شاغلان کشور در بخش خدمات به نسبت جمعیت فعال و تعداد شاغلان – کسانی که در هفته بیش از یک ساعت کار می‌کردند- افزایش نشان می‌داد، اما در صورت احتساب این آمار با جمعیت بالاتر از 10 سال کشور، بخش خدمات نیز نتوانسته بود سهم خود از اشتغال کشور را همپای سایر بخش‌های اقتصادی –صنعت و کشاورزی- حفظ کند. در سال 1386و همزمان با دومین سال از اجرای طرح بنگاه‌های زودبازده به عنوان بزرگترین طرح اشتغالزایی دولت، باز هم بخش خدمات به لحاظ تعداد نیروهای شاغل در این بخش افزایش یافت. در این سال شاغلان بخش خدمات با افزایش 115 هزار و 665 نفری به 9 میلیون و 519 هزار و 831 نفر رسید که 45.1درصد از کل نیروی شغلی، 40.37درصد از جمعیت فعال و حدود 16.07درصد از جمعیت 59 میلیون و 243 هزار نفری بالای 10سال ایران را تشکیل می‌دادند.

گزارش‌ها بیانگر این بود که با وجود افزایش سهم خدمات در اشتغالزایی بخش‌های اقتصادی از جمعیت فعال کشور – از 40.04 درصد در سال 1385 به 40.37 درصد در سال 1386- همچنان سهم بخش خدمات از نسبت فعالان به جمعیت بالاتر از 10 سال کشور – از 16.18 درصد سال 1385 به 16.07 درصد در سال 1386- رو به کاهش بود. سال 1387سالی بود که ترمز اشتغالزایی بخش خدمات کشیده شد؛ چرا که در این سال آمار فعالان این رشته حکایت از افزایش نازل 8هزار و 374نفری داشت که معادل افزایش 0.09 درصدی نیروی کار این بخش بود. در این سال جمعیت شاغلان بخش خدمات به 9 میلیون و 528 هزار و 208 نفر رسید تا سهم شاغلان بخش خدمات از کل نیروی شغلی کشور به 46.5 درصد، از جمعیت فعال به 41.62 درصد و از کل جمعیت بالاتر از 10 سال کشور به 15.82 درصد برسد.

آمار نشان می‌دهد که مطابق روند سال‌های گذشته سهم اشتغال نیروی کار در بخش خدمات در این سال به نسبت کل شاغلان و نیز جمعیت فعال افزایش ولی در برابر شاخصی به نام کل جمعیت بالای 10 سال کشور کاهش داشته است. سال 1388؛ فعالیت‌های غیرتولیدی چاق می‌شود سال 1388را شاید بتوان نقطه بیشینه‌ای در روند اشتغال بخش خدمات در 5 سال گذشته دید؛ چرا که در این سال رشد بالایی در این بخش در زمینه اشتغالزایی صورت گرفت. در این سال جمعیت فعالان بخش خدمات به 9 میلیون و 945 هزار و 549 نفر رسید که نشانگر افزوده شدن 417 هزار و 341 نفر به جرگه شاغلان این بخش بود. با وجود افزایش نرخ جمعیت فعال کشور در محاسبات مرکز آمار، سهم بخش خدمات از تعداد شاغلان به 47.4 درصد، از کل جمعیت فعال به 41.72 و از جمعیت بالای 10 سال ایران به 16.23 درصد رسید.

این روند اما با تغییراتی در فصل بهار 1389 روبرو شد و برای اولین بار روند ریزش نیروی کار در بخش خدمات به چشم خورد، به گونه‌ای که تعداد نیروی کار بخش خدمات در پایان 3 ماه نخست سال 1389 با 82 هزار و 775 نفر کاهش به 9 میلیون و 862 هزار و 774 نفر رسید که 47.7 درصد از شاغلان کشور، 40.75 درصد از جمعیت فعال و 15.89 درصد از جمعیت آماده به کار ایران رسید. خدمات هم از قافله افزایش جمعیت جا مانده است بخش خدمات جزو بخش‌های مولد کشور شناخته نمی‌شود و از همین رو نباید رشدهای بالا در اشتغال این بخش را چندان خوش‌بینانه نگریست، با این وجود این بخش نیز نتوانسته است تا همپای رشد جمعیت کشور، تولید شغل کند؛ به‌گونه‌ای که از پایان سال 1384تا روزهای آغازین تابستان 1389، شاغلان بخش خدمات با وجود افزایش 605 هزار و 162 نفر در این بخش و با توجه به این‌که طی همین سال‌ها جمعیت بالاتر از 10 سال ایران حدود 5 میلیون و 250 هزار نفر افزوده شده است – جمعیت بالاتر از 10 سال ایران در پایان سال 1384 تقریبا 56 میلیون و 813 هزار و 280 نفر و در پایان بهار سال 1389 حدود 62 میلیون و 62 هزار و 53 نفر بوده که رشدی حدودا 9.24 درصدی را نشان می‌دهد- حدود 6.54 درصد رشد داشته است که عقب‌افتادگی حدودا 2.7 درصدی را تصویر می‌کند.

البته اگر ملاک عمل در این باره جمعیت فعال کشور در نظر گرفته شود با توجه به رشد 3.9 درصدی جمعیت فعال کشور، بخش خدمات تنها بخش اقتصادی کشور بوده است که نه فقط قادر به حفظ تعداد فرصت‌های شغلی خود بوده است، بلکه بیشتر از افزایش جمعیت فعال کشور، شغل ایجاد کرده است، امری که متاسفانه باید در بخش‌های کشاورزی و صنعتی اتفاق می‌افتاد.

1389/6/7 - 09:57 کد خبر : 144683