جایگاه خبرنگاران تبیین شود

به بهانه روز خبرنگار

تجلیل هایی که کارگشا نیست، جایگاه خبرنگاران تبیین شود

خرم آباد - خبرگزاری مهر: روز خبرنگار بیش از آنچه روزی برای تکریم جایگاه خبرنگاران و تبیین نقش رسانه باشد به روزی برای تجلیل از فعالیت خبرنگاران تبدیل شده که این امر جدا از اینکه خود ارزشمند و قابل تقدیر است در تبیین جایگاه خبرنگاران چندان موثر نیست.

به گزارش خبرنگار مهر در شهرستان پلدختر، 17 مرداد دیگری را دستان تقویم برایمان به ارمغان می آورد تا شاید امسال دیگر از مشکلاتی ننویسیم که پارسال و سالهای قبل از آن هم آنها را فریاد زدیم.
هر روز که در هر مراسمی به نام خبرنگار از رسالت آنها صحبت می شود ناخداگاه دوست ندارم این قلم بچرخد تا حرفی را که شنیده بنویسد تا شاید مدرکی از حرف های تکراری برجای نماند.
می خواهم از دغدغه خبرنگاران بگویم ، ولی از کجا می شود این حدیث تکراری غریب را آغاز کرد ، نمی دانم. از دغدغه شهید صارمی در آخرین لحظات چیزی شنیده اید؟
اینجا محل کنسولگری ایران در مزار شریف است، من محمود صارمی خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران هستم، گروه طالبان چند ساعت پیش وارد مزار شریف شدند.
خبر فوری: مزار شریف به دست طالبان سقوط کرد، عده‌ای از افراد طالبان در محوطه کنسولگری دیده می‌شوند به من بگویید که چه وظیفه‌ای...
ارتباط تلفنی ناگهان قطع می شود، دیگر صدای محمود صارمی از محل کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در مزار شریف به قسمت اخبار خبرگزاری نمی‌رسد.
شهید صارمی در آخرین لحظات نیز دغدغه وظیفه داشت و دیگر هیچ... و اما لرستان سرزمین صارمی ها، عسگری ها و کرمی هایی است که هر روز خاطر شان عزیزتر از دیروز برایمان معنا پیدا می کند.
هر روز که توهینی می شنویم، با در بسته ای مواجهه می شویم، در فلان جلسه از ورودمان جلوگیری می شود و یا پرخشاگری را بر می تابیم به خودمان قول می دهیم دیگر خبرنگار بودن را دوست نداشته باشیم ولی فردای همان روز بی مهابا قلم در دست می گیریم و یا شاید بهانه ای از رضایت مردم می یابیم تا دوباره باشیم و دوباره بنویسیم.
انگار خبرنگاری در خونمان ریشه دوانده که این حد مقهور این حرفه سخت و جذاب شده ایم.
مسکن، معیشت، امنیت شغلی، تبیین جایگاه خبرنگار مشکلاتی است که اگر دغدغه وظیفه نبود خبرنگار را از حضور در این عرصه پر مخاطره بازمی داشت.
خبرنگاران تنها گروهی هستند که در 365 روز سال از مشکلات همه افراد در جامعه می گویند و درصدد حل مشکلات مردم و قشرهای مختلف با طرح در رسانه ها هستند، اما سالها است چنین احساس می شود که کسی نیست تا مشکلات تلاشگران صدیق عرصه رهایی انسان از جهل و بی خبری را منعکس و حل کند.
عدم امنیت شغلی در حرفه خبرنگاری و روزنامه نگاری موجب شده امروز شاهد ظهور چهره هایی در هم ریخته و در عین حال متزلزل از درون این حرفه باشیم، ترس از بیکاری و همچنین نداشتن یک درآمد حداقل و کافی برای گذران زندگی، باعث شده حرفه خبرنگاری دچار ضعف و سستی شود.
برخی خبرنگاران به خصوص در شهرستانها بعد از 10 سال قلم زدن هنوز نمی توانند به فردای خود امیدوار و مطمئن باشند و بنابراین انگیزه ترغیب نیروهای تازه وارد به حضور فعال و جدی تر در این عرصه را ندارند.
امروز کمتر خبرنگاری را می توان یافت که بدون دغدغه مشکلات شخصی، تنها به فکر تهیه اخبار مستند و تحلیل و نقد آنها باشد.
در چنین شرایطی باید دستگاههای ذیربط و فرهنگی نگران این مساله مهم باشند که مبادا ادامه چنین وضعیتی خبرنگاران را از رسالت اصلی خود دور کرده و اخبار موسوم به روابط عمومی ها و یا سفارشی را بر اخبار و گزارشات عینی و واقعی ترجیح دهند.
فعالان عرصه خبر در شهرستان پلدختر در گفتگو با خبرنگار مهر از دغدغه های خود گفتند و تصریح کردند: به رغم تعدد نشریات و هفته نامه‌ها و فعالیت تعداد زیادی خبرنگار و روزنامه‌نگار در استان لرستان، فضای خبری این استان حرفه‌ای نیست.
آنان افزودند: دو یا چند شغله‌بودن اکثر مدیران مسئول، استفاده از نشریه برای دستیابی به اهداف سیاسی و مادی و کم توجهی مسوولان متولی برای تربیت نیروهای متخصص باعث شده‌است بسیاری از فعالان عرصه خبری فقط عنوان خبرنگار را با خود یدک کشند.
یکی از خبرنگاران فعال شهرستان اظهارداشت: شرایط حاکم بر جامعه خبری لرستان باعث شده‌اکثرخبرنگاران فقط با هدف گرفتن آگهی، برنامه‌هایی را که‌امکان دریافت رپرتاژازآنهاهست پوشش دهندو تمایلی به پوشش برنامه‌هایی که فقط خبری هستند، نداشته باشند.
غلامرضا مهرابی افزود: تاکید مدیران مسئول نشریات به جذب آگهی به منظورتامین هزینه‌های نشریه‌یکی از عوامل موثر در پرورش نیروهای غیرحرفه ای در جامعه خبری استان لرستان است.
وی با بیان اینکه فضای خبری استان لرستان فضایی راکد و خنثی است، اضافه کرد: خودداری برخی مسئولان از بیان واقعیت‌ها و کوشش آنان به بزرگ نمایی اقدامات انجام شده و حتی انجام نشده با ارایه آمارهای غیرواقعی و همچنین خودداری برخی مدیران مسوول از انتشار واقعیت‌ها و انتقادها به دلایل مختلف به رکود فضای خبری این استان دامن زده است.
مهرابی گفت: جایگزینی برخی مصالح سیاسی به جای مصالح اجتماعی باعث شده‌است بسیاری از واقعیت‌ها که می‌تواند تاثیر بسزایی در روشنگری جامعه داشته باشد، مسکوت بماند و مصلحت اندیشی جای واقع گرایی را بگیرد.
این فعال عرصه خبر اظهار داشت: در حالی که رسالت خبرنگار روشنگری و انعکاس واقعیت‌ها است،به دلیل برخی موارد،وجدان کاری خبری کمرنگ شده است.
وی، پایین بودن سطح دستمزدها، بی‌توجهی به جایگاه خبرنگار، نبود امنیت شغلی و روانی را از جمله مشکلات خبرنگاران استان لرستان ذکر کرد.
یکی دیگر از خبرنگاران مطبوعات در پلدخترگفت: پویایی جامعه‌خبری‌استان لرستان نیازمند تعامل بیشتر متولیان این عرصه با خبرنگاران و فعالان است.
وی افزود: حمایت مسئولان فرهنگی ازخبرنگاران وفراهم‌کردن زمینه رشد جامعه خبری توسط آنان باعث تسریع در روند توسعه همه جانبه این استان می‌شود.
وی افزود: در استان لرستانه بعد از صد سال از گذشت کار روزنامه نگاری هنوز یک تشکل منسجم و توانمند و صنفی بر ای پی گیری مطالبات خبرنگاران وجود ندارد.
وی گفت: خبرنگاران که نوک پیکان حوادث هستند و حرفه خبرنگاری از مشاغل سخت و زیان آور است به آن اندازه که باید و شاید جایگاهش بین مدیر ان خود رسانه و حتی مسئولان جا نیفتاده است.
خبرنگار روزنامه ایران در پلدختر نیز گفت: خبرنگاران تلاشگران عرصه اطلاع رسانی هستند که تلاش آنها در تنویر افکار عمومی، شناسایی کاستی ها ، انتقال خواسته های جامعه به مسئولان ، ایجاد امید در بین مردم به واسطه اطلاع رسانی خدمات انجام شده و بهبود روند انجام کارها به واسطه نقش نظارتی که دارند موثر است.
وی افزود: با توجه به این کارکردها اهمیت کار خبرنگاری کاملا" مشخص است و شاهدیم مسوولان نیز در سخنان خود به نقش خبرنگاران در توسعه و پیشرفت کشور اشاره می کنند اما متاسفانه گاهی دیده می شود عمل مسئولان با گفته های آنها در تضاد است و از خبرنگاران گریزانند.
وی گفت:از سوی دیگر با توجه به اینکه خبرنگاران نشر یات محلی با مشکلات فراوانی که در راس آنها مشکلات مالی است مواجهند انتظار می رود که مسئولان مربوط بدون داشتن چشم داشتی به رفع این مشکلات کمک کنند.
خبرنگار روزنامه محلی بامداد لرستان نیز با بیان اینکه خبرنگار چشم بیدار و گوش شنوا و زبان گویای مردم است، عنوان کرد: از آنجا که خبرنگاران در راستای حساس سازی مسئولان گام بردارند و زبان گویای مردم و پیگیر حل مسایل و مشکلات هستند راه حلها را از مسئولان مطالبه می کنند.
وی ادامه داد: گاهی مسئولان با عدم شناخت از جایگاه خبرنگار و رسالت او متاسفانه آنطور که شاید نتوانسته اند در راستای پاسخگویی به خبرنگاران گام بردارند و این نیاز به تعامل بیشتر و شناخت بیشتر از جایگاه و رسالت خبرنگاران دارد.
وی با اشاره به مشکلات خبرنگاران و مطالبات آنها از جامعه گفت: اهالی قلم مشکلات بسیار زیادی دارند که از مهمترین آنها امنیت شغلی است که از دغدغه های اولیه فعالان این عرصه است.
وی افزود: ارتقای کیفی و آموزش آنها که از مشکلات اساسی است ناشی از عدم برگزاری کلاسهای مرتبط و فصلی و به موقع و آموزشهای به روز است.
وی ادامه داد: یکی دیگر از مشکلات مهم این عرصه عدم تعریف جایگاه واقعی خبرنگاران از سوی مسئولان رسانه هاست و دیگری عدم تعامل صمیمانه بین اهل رسانه به لحاظ صنفی است.
یکی دیگر از فعالان خبری لرستان معتقد است که تا زمانی که خبرنگار دستاوردهای دستگاه‌های اجرایی و اداری را انعکاس می‌دهد و عملکرد اداره‌ای را با آب و تاب برای مردم گزارش می‌کند، هیچ حرف وحدیثی در کار او نیست اما همینکه مشکلات و مطالبات مردم درارتباط با اداره یا نهادی را منعکس کرد، مسئولان آن دستگاه با نگاهشان تغییر می کند.
وی افزود: بارها بدلیل انعکاس مشکلات مردم مورد انتقاد مسئولان قرار گرفته‌ایم‌و پس از آن حتی به برنامه‌های خبری این ادارات هم دعوت نشده‌ایم.
وی تصریح کرد: شناخت جایگاه خبرنگار مهمتر از تجلیل از اوست، چرا که تا مسئولان به این باور نرسند که خبرنگار همکار و همراه آنان است، تجلیل کارساز نیست.
یکی دیگر از خبرنگاران فعال لرستانی در گفتگو با خبرنگار مهر در شهرستان پلدختر با اشاره به اهمیت و ضرورت اطلاع رسانی به‌مردم و بابیان اینکه وسائل ارتباط جمعی فقط رسانه‌ملی نیست، گفت: متاسفانه بسیاری ازمسئولان فقط صداو سیما را یگانه رسانه‌ارتباط جمعی می دانند و شناخت کمتری نسبت به سایر رسانه‌های جمعی ازجمله خبرگزاری‌ها و مطبوعات دارند.
وی افزود: مسئولان و متولیان مطبوعات باید در جهت ارتقا اطلاعات مسئولان در شناخت کاربردی رسانه‌های جمعی و نوع فعالیت و ویژگی‌های آنان اقدام نمایند تاهمه خبرنگاران مکتوب و تصویری نزد مسئولان به یک چشم دیده شوند.
وی همچنین در ادامه نداشتن امنیت شغلی و بیمه، وضع بد اقتصادی، دستمزد کم، دو شغله بودن، سختی تامین مسکن و نبود حمایت نهادهای دولتی را از جمله مشکلات فراروی جامعه خبری عنوان کرد.
به هر حال نمی دانم تا سال آینده مشکلات حل می شود یا نه ...راستش را بخواهید پارسال و سالهای قبلش هم از خودم این سئوال را پرسیدم و می دانم که مانند من جوابش را خوب می دانید.
این روزها همه روز خبرنگار را تبریک می گویند و قول می دهند که خبرنگاران را دریابند. اما امروز که می اندیشم با خود می گویم این روزها عجب روزهای خوبی هستند، همه از من می گفتند و رسالتم ...شاید فردا پشت در بسته دیگری از جلسه دیگری منع شوم و توهین دیگری را در خود بریزم و بگویم من شغل خبرنگاری را دوست دارم! به اندازه همه تبریک هایی که به من گفته شد و رسالتی که تبیین نشد...

تاریخ انتشار، تهران: ۱۸:۵۰ , ۱۳۸۹/۰۵/۱۷

وارطان داوتیان