وارطان داوتیان

به گزارش خبرنگار مهر، صبح امروز خبری مبنی بر خریداری خانه پدری جلال آل‌احمد توسط میراث فرهنگی روی خروجی یکی از خبرگزاریها قرار گرفت.
البته این موضوع نکته تازه‌ای نیست و گویا از سالها پیش سازمان میراث فرهنگی به دنبال ثبت این بنا که شخصیتهایی مانند آیت‌الله طالقانی و جلال آل‌احمد را در خود پرورش داده بوده است چنانکه احمد مسجدجامعی عضو شورای شهر تهران هم در مراسم تشییع پیکر شمس آل‌احمد (برادر جلال آل‌احمد) یکبار دیگر این موضوع را رسانه‌ای کرد و از مسئولان میراث فرهنگی خواست هر چه زودتر نسبت به ثبت این بنا به عنوان یک اثر ملی اقدام کنند.
این بنای تاریخی متعلق به دوران احمد شاهی است و شالوده آن در دوران قاجار و حکومت احمد شاه بنیان گذاشته شده است. این بنا به خاندان آل احمد تعلق داشته و مالک نخستین آن سیداحمد آل‌احمد بوده و پس از وی این خانه تاریخی به پدر جلال آل‌احمد تعلق گرفته است. این منزل مسکونی یک بار در سال 1310 به طور کامل تجدید بنا و مطابق معماری دوران خود شکل گرفت. آنچه این بنا را به لحاظ ارزشهای تاریخی و معماری حائز اهمیت کرده شکل متفاوت ساخت حیاط اندرونی و بیرونی آن است. بناهای دیگری که دارای حیاط هستند غالبا به گونه‌ای طراحی شده‌اند که حیاط بیرونی و اندرونی دارند اما در این خانه با توجه به ورودی مناسب از جهت تقسیم فضاها و محفوظ بودن اندرون خانه، هر دو حیاط عملکردی همانند حیاط اندرونی دارند و به همین دلیل است که به نظر می رسد این 2 حیاط به منظور استفاده دو خانواده طراحی شده است. این خانه در محله پاچنار تهران به دلیل پرجمعیت بودن خاندان آل‌احمد در اختیار دیگر افراد خانواده بوده است. جلال آل‌احمد هم از سن 14 سالگی تا آخرین سال عمرش را در این خانه سکونت داشته است. در هر حال این بنا اوایل هفته جاری توسط سازمان میراث فرهنگی از آخرین ساکن این خانه (مهدی آل‌احمد که خواهرزاده این نویسنده است) خریداری می‌شود اما سوالات بسیاری از جمله در مورد نحوه خریداری این بنا و وضعیت آخرین ساکنان آن در آینده بر جای مانده است.
خبرنگار مهر صبح امروز و پس از اطلاع از موضوع تلاش کرد در این باره با محمدابراهیم لاریجانی مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران گفتگو کند اما وی از ارائه هر گونه اطلاعات جزئی‌تر در این مورد خودداری کرد و در پاسخ این پرسش که "خانه جلال آل‌احمد کِی تملک شده است و این اتفاق چگونه افتاده است؟" تنها به ذکر این جمله که "خبر روی سایتها هست و چیز دیگری نمی‌گویم" اکتفا کرد. وی همچنین پاسخ به دیگر پرسش ما را مبنی بر اینکه "شما این خانه را از چه کسی خریداری کرده‌اید؟" به زمان دیگری موکول کرد. خبرنگار مهر موضوع را از اعضای خاندان آل‌احمد جویا شد که همه آنها تملک این خانه را توسط میراث فرهنگی تائید کردند، از جمله مهدی آل‌احمد که آخرین بازمانده این خاندان در خانه مذکور بوده است. با این حال هنوز نحوه ارزشگذاری سازمان میراث فرهنگی بر این بنای قدیمی و تملک آن توسط این سازمان و وضعیت سکونت آخرین ساکنان این بنا در آینده نامشخص مانده است. بر اساس اعلام سازمان میراث فرهنگی استان تهران خانه جلال آل احمد که مساحتش 350 متر است و 700 متر مربع زیربنا دارد و دارای 2 طبقه با یک زیرزمین است و در تاریخ 25 مهر سال 1383 با شماره 11206به ثبت ملی رسیده است اخیراً از مالک خریداری شده است. مدیر کل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران همچنین رقمی را که به مالک برای خرید این خانه تاریخی توسط سازمان متبوعش پرداخت شده است اعلام نکرده است. وی همچنین با اشاره به دستور رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور برای استفاده‌های فرهنگی از بناهای تاریخی احتمال داده این خانه به زودی به مرکز باستان‌شناسی و کتابخانه تخصصی تبدیل شود.

در تصویر: جلال و شمس آل‌احمد در سال 1327 در خانه پدری‌شان در پاچنار