وارطان داوتیان

مهدي چمران؛ رئيس شوراي شهر تهران معتقد است: با تخريب باغ‌ها تا 5 سال ديگر كسي در تهران زنده نخواهد ماند.
وي تأكيد مي‌كند كه بر اساس قانون مصوب مجلس شوراي اسلامي كه پس از پيگيري‌هاي فراواني به تصويب رسيده است در صورتي كه شخصي براي ساختمان سازي باغي را خشك كند شهرداري مي‌تواند آن باغ را به نفع شهر مصادفه كند، ضمن اينكه به مدت 2 سال هم زندان‌ براي او در نظر گرفته خواهد شد و بايد به جاي هر درخت قطع شده يك درخت ديگر بكارد.
چمران از بكارگيري سيستم GIS و عكس‌هاي هوايي براي شناسايي و ثبت در پرونده‌ و شماره‌دار كردن تمام درختان تهران خبر داده است.
وي در توضيح اين مطلب مي‌گويد: زماني كه شخصي اقدام به خشك كردن باغي كند و بخواهد ساختماني بسازد، وجود درختان در محل مشخص است و بايد جريمه قطع آن را پرداخت كند.
ساخت‌وسازهاي فراتر از قانون در باغ‌هاي تهران

در طرح جامع شهر تهران (مصوب آذرماه 86 ) ساخت وساز در باغات شهر تهران بر اساس دستورالعمل ابلاغي ماده 14 زمين شهري تعيين تكليف شده است كه در اين دستور العمل باغات شهر به دو دسته كلي پهنه باغات و باغات پراكنده تقسيم مي‌شوند.
منظور از پهنه باغات محدوده هاي به هم پيوسته و گسترده اي از باغات شهري است كه كلاً 0،8 درصد ازكل مساحت شهر تهران را ( مناطق 1،2،5 ،18و21) در بر مي‌گيرد. و از همين ميزان نيز در حال حاضر سطح بسيار قليلي كه از گزند آسيب‌هاي گسترده ساخت وساز جان به سلامت بدر برده باقي مانده است. بيشترين مساحت آن در منطقه 5 ( در كنار مسيل كن )است.
درپهنه باغات بهم پيوسته با توجه به اهميت، كميابي و اينكه آخرين فرصت هاي شهر تهران است تسهيلاتي از جنس غيركالبدي از جمله اجازه استفاده از باغات با كاربري پذيرايي، گردشگري در نظر گرفته شده است.
باغات پراكنده در سطح شهر تهران نيز غالبا در ميانه بافت‌هاي شهري قرار گرفته اند. ساخت وساز در اين باغات طبق ضوابط دستورالعمل ماده14، با سطح اشغال 30 درصد (به جاي 60 درصد معمول قطعات مسكوني ) و با تعداد طبقاتي همسان با مجاورين ( يك طبقه تشويقي بيشتر از مجاورين ) پيش بيني شده است.
اما تهديدهايي كه باغات شهر تهران را تهديد مي‌كند، ساخت وسازهايي بسيار فراتر از پيش بيني قانوني است كه عمدتا نيز به پهنه گسترده باغات شهر تهران مربوط مي شود. ساخت‌وسازهايي كه صاحبان باغ‌ها ترجيح مي‌دهند كاربري باغ‌هايشان را تغيير دهند و با ساختمان‌هايي سر به فلك كشيده به دنبال صرفه اقتصادي باشند.
تقاضاي ساخت‌وساز تعاوني‌هاي مسكن ادارات در باغ‌ها

از جمله تهديدات اساسي كه باغات و فضاهاي سبز با آن مواجه هستند تقاضاهاي ساخت وساز از سوي تعاوني هاي مسكن كاركنان نهادها و مراجع مختلف دولتي و ... متأسفانه به علت نازل بودن قيمت زمين باغات در سال‌هاي پيش اين محدوده ها خريداري و در حال حاضر تقاضاي ساخت آنها با هدف تامين مسكن در دستور كار قرار گرفته است.
با توجه به ارزش افزوده ساخت و ساز و محدوديت اعمال شده در اعطاي تراكم ساخت در باغ‌ها بعضا صاحبان باغ‌ها به منظور ساخت بناهاي بلند مرتبه و استفاده از شرايط وام هاي كم بهره و طويل المدت مجوز درخواست تاسيس هتل را مطرح و از سازمان ميراث فرهنگي مجوز دريافت مي كنند.
در راستاي كمبود پاركينگ در كلان‌شهر تهران تقاضاي ساخت پاركينگ طبقاتي توسط صاحبان باغ‌هاي تهران مطرح مي‌شود كه متعاقب آن متقاضي دريافت چند طبقه اداري و تجاري مي‌شوند.
اين در حاليست كه عضو شوراي شهر تهران اعلام كرده است كه شوراي شهر باغ‌هاي تهران را مي‌خرد.
شوراي شهر؛ خريدار باغ‌هاي تهران

معصومه ابتكار؛ عضو شوراي شهر تهران تأكيد مي‌كند كه " شوراي شهر در هرجايي كه احساس كند باغات در معرض نابودي هستند، براي حفظ آن پيشنهاد خريد باغ را ارائه مي‌كند. "
به اعتقاد ابتكار، هم اكنون در مناطقي كه تراكم جمعيت بسيار بالا است، فضاي سبز عادلانه توزيع نشده است كه در اين زمينه سازمان پارك‌ها و فضاي سبز شهرداري تهران تلاش‌هاي زيادي براي توسعه عادلانه فضاي سبز كرده اما بايد به اين موضوع توجه بيشتر شود.
عضو شوراي شهر تهران از افتخارات شوراي سوم شهر را چنين عنوان مي‌كند كه تا كنون اجازه قطع حتي يك درخت را در شهر نداده‌اند و در اين رابطه تنها در مواردي خاص جابجايي درخت انجام شده است.
به گفته ابتكار، شوراي شهر تهران در هرجايي كه احساس كند باغات در معرض نابودي هستند ، براي حفظ آن پيشنهاد خريد باغ را ارائه مي‌كند به نحوي كه هم اكنون اقدامات لازم براي خريداري 2 باغ در تهران انجام گرفته است.
رئيس كميته محيط زيست شوراي اسلامي شهر تهران تصريح مي‌كند: در اين رابطه براساس مصوبه شورا بايد باغات و درختان و فضاهاي سبز شناسنامه‌دار شوند كه اين مسئله مي‌تواند به حفظ و هويت‌بخشي آنها كمك كنند.
سوداگري آپارتمان‌سازي؛ نابودي ميراث طبيعي باغ‌هاي پايتخت

محمد ابراهيم لاريجاني؛ مدير كل ميراث فرهنگي و گردشگري استان تهران باغ‌هاي تهران را يك ميراث "مغفول " عنوان مي‌كند و مي‌گويد: تاكنون نگاه محيط زيستي و منابع طبيعي به باغات داشته‌ايم در حاليكه باغات ايراني تفرج‌گاهها و شكارگاه‌هاي اطراف تهران بخصوص در شمال تهران همچون ميراث فرهنگي مي‌توانند حائز اهميت باشند، تهران 200 سال متمادي پايتخت كشور بوده و باغات نقش اساسي در بحث‌هاي فرهنگي، اجتماعي و سياسي داشته‌اند كه در دهه‌هاي اخير ساخت و سازهاي غيرمجاز، قطع درختان، خشكسالي، توسعه شهري، سوداگري شهرسازي و آپارتمان‌سازي باعث شده است كه باغات و درختان چند ده ساله ما يا قطع شوند يا خشك شوند و به نابودي برسند.
وي ادامه مي‌دهد: البته بخشي به دليل توسعه شهري ناگزير است اما حجم تخريب باغ‌هاي تاريخي تهران و شكارگاه‌ها و تفرج‌گاه‌هاي قديمي پايتخت جزئي نيست كه بشود به راحتي از كنار آن گذشت.
مديركل ميراث فرهنگي استان تهران تأكيد مي‌كند كه باغ ايراني در تمام دنيا شناخته شده است و اقداماتي كه طي سال‌هاي اخير براي حفظ درختان قديمي و باغات تهران از جمله شناسنامه‌دار كردن درختان و عدم صدور مجوز قطع درخت توسط مديريت شهري يا عدم ساخت ساختمان در محدوده باغات از اقدامات مثبت در راستاي حفاظت از باغ‌هاي ايراني در پايتخت است.
لاريجاني با تأكيد بر اينكه از ظرفيت باغات ايراني در پايتخت مي‌توانيم بهره‌برداري كنيم يادآور مي‌شود: در تمام دنيا باغ‌ها يكي از مقاصد گردشگري هستند كه توريست‌ها را به اين مكان‌ها مي‌برند و قصه‌ها و داستان‌هاي مختلفي را براي گردشگران توضيح مي‌دهند ما هم در كشورمان باغ فين، باغ گلستان، باغ ارم شيراز، باغ شازده ماهان، باغ دولت‌آباد يزد، باغ قدم‌گاه نيشابور و ايل‌گلي تبريز را داريم كه قابليت گردشگري دارند و بنابر تحقيقات دانشجويان معماري و هنر باغات ايراني از باورهاي مذهبي نياكان ما نشات گرفته است بخصوص در دوره صفوي به شدت متأثر از تعاليم مذهبي طراحان باغ‌ها بوده‌اند.
وي با اشاره به اينكه بايستي كاركردهاي جديد اقتصادي و درآمد‌زاد براي باغ‌هاي پايتخت طراحي شود مي‌گويد باغ رستوران، بازديد از باغات، باغ موزه‌ها و ... از جمله طرح‌هايي مي‌تواند باشد كه همزمان علاوه بر حفظ باغ‌هاي قديمي و جلوگيري از تخريب آنها براي ساخت و سازهاي عريض و طويل مالكان خصوصي مي‌توانند به سود اقتصادي دست يابند.
مديركل ميراث فرهنگي استان تهران يكي از روش‌هاي احياي باغ‌ها در پايتخت را ارائه پيشنهاد به هتل‌سازان در استفاده از الگوي باغ ايراني در فضاي سبز هتل‌ها عنوان مي‌كند و مي‌گويد آنچيزي كه مهم است اين است كه ما از موضوع باغ ايراني و تخريب باغات تهران خيلي ساده مي‌گذريم و فكر مي‌كنيم كه تخريب باغ‌ها از دست دادن بخشي از محيط زيست و منابع طبيعي است در حاليكه از دست دادن بخش عظمي از ميراث معنوي، تاريخي و فرهنگي اين كشور است.
لاريجاني درخصوص پراكندگي باغ‌ها در استان تهران مي‌گويد: در محدوده كاخ موزه‌هاي تهران باغات ايراني وجود دارد كه از آن‌ها به خوبي نگهداري مي‌شود اما در منطقه شميرانات در شمال تهران متأسفانه بخش اعظمي از باغ‌ها به علت ساخت و سازهاي شهري تخريب شده‌اند و بخش كوچكي از باغات نيز در محدوده شهرداري‌هاي مناطق يك، 5، 6 و 11 وجود دارد باغاتي در جاده امامزاده داوود، فشم و ميگون هنوز هست كه درختان چند ده ساله دارند و بايد با تعريف كاركردهاي مختلف براي آنها در قالب گردشگري و برنامه‌هاي اقتصادي از هويت باغات ايراني در پايتخت حفاظت كرد.
در حالي‌كه اكثر مسئولان بر اين موضوع اتفاق نظر دارند كه سطح باغات تهران رو به كاهش است، سيد محمد موسوي، رييس سازمان جهاد كشاورزي استان تهران از افزايش سطح باغات استان تهران خبر داده است.
وي معتقد است: به دليل تبديل اراضي زراعي به باغ، توسعه در قالب واگذاري هاي طرح طوبي و يا گسترش تبديل اراضي با مالك شخصي به باغ، سطح باغات تهران هر سال توسعه يافته است.
"مسجد " را براي ساخت يك بزرگراه خراب مي‌كنند "باغ " كه جاي خود دارد

حجت‌الاسلام موسي قرباني؛ عضو كميسيون قضايي مجلس درباره وضعيت متخلفان تخريب‌ باغ‌هاي تهران به خبرنگار فارس مي‌گويد: اينها به معني تخريب نيست و شهرها بايد توسعه يابند.
وي ادامه مي‌دهد: به بهانه محيط زيست و ميراث فرهنگي نمي‌توان جلوي "توسعه " در شهرها را گرفت، حفظ باغ‌هاي ايراني براي تهران خوب است اما بايد امكانات مورد نياز در شهرها نيز فراهم شود، محيط زيست براي آدم‌هاي دو پا است وقتي يك "مسجد " را براي ساخت بزرگراه تخريب مي‌كنند و پروژه متوقف نمي‌شود، ميراث فرهنگي و محيط زيست كه ديگر نمي‌توانند جلوگيري كنند.
شاه‌كليد نجات باغ‌هاي تهران در دست