خيز پرشتاب ايران براي عبور از تركيه

خيز پرشتاب ايران براي عبور از تركيه
گزارش ايسنا از
وضعيت توليد علم دو رقيب اصلي علمي منطقه شيب
رشد چهار برابري توليد علم ايران در مقايسه با تركيه

1388/11/11 01-31-2010 12:26:42
خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران سرويس: علمي براساس سند چشم‌انداز 20 ساله، ايران بايد تا سال 1404 به قدرت اول علمي، فن‌آوري و اقتصادي در ميان 27 کشور منطقه تبديل شود. در عرصه توليد علم با توجه به شيب خيره‌كننده رشد مقالات و مستندات علمي نمايه شده ايران در پايگاه‌هاي علمي بين‌المللي طي چند سال اخير كه در مدتي كوتاه ايران را به جايگاه دوم منطقه رسانده، تحقق هدف ترسيم شده در سند چشم‌انداز به هيچ رو دور از دسترس به نظر نمي‌رسد با اين حال با توجه به اهداف آرماني ايران در عرصه علم و فن‌اوري جهاني و موقعيت نه چندان قوي علمي كشورهاي منطقه، انتظار مي‌رود اين مسير در مدتي هر چه كوتاهتر طي شود
سرپرست پايگاه استنادي علوم جهان اسلام (ISC) در گفت‌و‌گو با خبرنگار علمي خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا) با تشريح روند رشد توليدات علمي نمايه شده ايران در پايگاه اسكوپوس طي سال‌هاي 1996 تا 2008 به مقايسه اين روند با تركيه - كشور اول منطقه از لحاظ آمار توليدات علمي نمايه شده - و فاصله موجود بين دو كشور پرداخته كه به گفته وي هر سال كمتر و كمتر شده است.
دكتر جعفر مهراد با بيان اين كه پايگاه استنادي اسكوپوس يكي از نظام‌هاي بزرگ رتبه بندي است، گفت:اين نظام در ارديبهشت ماه 88 تفاهمنامه‌اي را با پايگاه استنادي علوم جهان اسلام(ISC) به امضا رساند و قرار است داده‌هاي اين دو نظام بدون جابجايي داده‌ها، مجتمع سازي شده و دسترسي به شاخص‌هاي ارزيابي اسناد علمي به زبان‌هاي مختلف امكان پذير شود.
وي با اشاره به اين كه پايگاه استنادي اسكوپوس حدود 17 ‌هزار عنوان مجله انگليسي را نمايه سازي و تحليل مي‌كند، اظهاركرد: تركيه و ايران دو كشور بزرگ علمي منطقه‌اند كه بيشترين توليدات علمي به اين دو كشور اختصاص دارد. بررسي توليدات علمي تركيه و ايران نشان مي‌دهد كه ايران طي سال‌هاي 1996 تا 2008 به ترتيب 804 ، هزار و 19، هزار و117، ‌هزار و341، يك هزار و642، دو هزار و دو، دو هزار و759، سه هزار و904، پنج هزار و129، هفت هزار و 339، 10 هزار و351، 13هزار و624 و 16هزار و745 مقاله در اين پايگاه به ثبت رسانده است.
مهراد افزود: در طول همين سال‌ها، محققان تركيه به ترتيب پنج هزار و571 ، پنج هزار و758، شش هزار و347، هفت هزار و543، هفت هزار و593، 9 هزار و179، 11 هزار و 599، 14 هزار و380، 16 هزار و 958، 18 هزار و 946، 21 هزار و 112، 23 هزار و 704 و 22 هزار و926 مقاله توليد كرده است.
وي تصريح كرد: نگاه اجمالي به اين آمار مشخص مي‌كند كه تركيه از نخستين سال‌هاي ثبت توليدات علمي نسبت به ايران مقالات بيشتري را در مجلات معتبر بين‌المللي به چاپ رسانده است اما روند آهنگ رشد توليدات علمي آن مثلا در سال‌هاي 1996 تا 1997زياد چشمگير نمي باشد. اين مورد درباره سال‌هاي 1999 و 2000 نيز با 7543 و 7593 مقاله صادق است.
سرپرست پايگاه استنادي علوم جهان اسلام(ISC) با بيان اين كه وضعيت توليدات علمي ايران در مقايسه با تركيه به كلي متفاوت است، تصريح كرد: اگر چه ايران در سال‌هاي 1996 تا 2004 بر آمار توليدات علمي خود افزوده و هر سال نسبت به سال‌هاي پيش موفق‌تر نيز عمل كرده اما از سال 2005 به بعد نرخ رشد توليدات آن قابل توجه است. ايران در سال 2008 نسبت به سال 2007 تعداد سه هزار و130 مقاله بيشتر توليد كرده در حالي كه تركيه تنها 222 مقاله بر تعداد توليدات علمي خود افزوده است.
وي در ادامه خاطرنشان كرد: به مساله توليد علم در مقايسه ايران با تركيه مي‌توان از نگاه ديگر يعني بر حسب رشته‌هاي موضوعي نيز توجه كرد. مي دانيم كه شيمي يكي از رشته‌هايي است كه ايران در اين حوزه‌ موفقيت‌هاي بزرگي را به دست آورده است.
مهراد با بيان اين كه اين دو كشور در فاصله سال‌هاي 1996 تا 2008 نقشه متفاوتي از آمار توليد علم را ارائه مي‌دهند، ادامه داد: ايران در طول اين مدت به ترتيب 142، 168، 236، 318 ، 374 ، 499 ، 604 ، 833 ، 928، يك هزار و 214، يك هزارو 469 ، يك هزارو 886 و 2 هزارو 79 مقاله شيمي توليد كرده است.توليدات شيمي تركيه به صورت مقاله‌هاي تحقيقي در سال‌هاي ياد شده شامل 350، 406، 405، 513، 548، 719، 871، 934، يك هزارو 69، يك هزارو 125، يك هزارو 225، يك هزارو 480 و يك هزار و542 مقاله است. اين آمار نشان مي‌دهد كه در سال‌هاي 1996 تا 2005 كشور تركيه از نظر انتشار نتايج تحقيقات علم شيمي به صورت مقاله‌هاي علمي،‌ موفق‌تر از ايران عمل كرده در حالي كه از سال 2005 ميلادي به بعد تلاش دانشمند‌ان علم شيمي ايران وضعيت را به گونه‌اي مثبت تغيير داده است، طوري كه از سال مزبور توليدات علمي شيمي ايران نسبت به كشور تركيه افزوني يافته است.
وي تصريح كرد: ايران در بين كشورهاي توليد كننده علم در حوزه شيمي در پايگاه استنادي اسكوپوس داراي مقام 23 جهان است و تركيه مقام 22 جهان داراست پيش از ايران و تركيه از مجموع كشورهاي در حال توسعه تنها هندوستان و برزيل است كه به ترتيب جايگاه هشتم و هفدهم جهان را به خود اختصاص داده‌اند. پنج كشور برتر توليد كننده علم شيمي به ترتيب آمريكا، ژاپن، چين، آلمان و انگلستان هستند.
مهراد با بيان اين كه شاخص h تركيه 63 و ايران 64 است و شاخص h پنج كشور اول جهان به ترتيب 382، 207 ، 148 ، 229 و 219 است،ادامه داد:شاخص h معياري است كه مي كوشد پركاري علمي و هم تاثير آشكار علمي يك دانشمند‌ را اندازه‌گيري كند.
اين شاخص مبتني بر مجموعه‌اي از مقالات پر استناد دانشمند‌ و تعداد استنادهايي است كه توسط انتشارات ساير دانشمند‌ان دريافت كرده است. اين شاخص را مي‌توان در مورد پركاري و تاثير گروهي از دانشمند‌ان مثل يك گروه آموزشي يا دانشگاهي يا كشور نيز به كار برد.
به گفته وي، برترين مجلات علم شيمي كشور، مجله ايراني انجمن شيمي و مجله ايراني شيمي و مهندسي شيمي است كه به ترتيب شاخص h، ده و 9 را به خود اختصاص داده‌اند. اين دو مجله معتبر علم شيمي در سال 2008 به ترتيب 108 و 61 مقاله از دانشمند‌ان علم شيمي منتشر كرده‌اند.
دكتر يعقوب فتح‌اللهي، معاون پژوهشي دانشگاه تربيت مدرس هم در گفت‌و‌گو با ايسنا در مقايسه روند توليد مقالات علمي ايران و تركيه براساس آمار موسسه اطلاعات علمي (ISI) گفت: آمار مقالات تركيه از 15 هزار و 595 مقاله در سال 2007 به 19 هزار و 310 مقاله در سال 2008 و 20 هزار و 693 مقاله در سال 2009 افزايش يافته است. شمار مقالات محققان ايراني نيز از هفت هزار و 584 مقاله در سال 2007 به 11 هزار و 155 مقاله در سال 2008 و 14 هزار و 198 مقاله در سال 2009 رسيده است.
وي خاطرنشان كرد: نكته قابل تامل، نرخ رشد بسيار بالاتر توليدات علمي ايران است به طوري كه در حالي كه رشد مقالات ISI تركيه در سال‌هاي 2007 تا 2008 و 2008 تا 2009 به ترتيب 8/23 و 1/7 درصد بوده است، نرخ رشد مقالات علمي ايران در اين دو دوره به ترتيب 47 درصد ( حدود دو برابر تركيه) و 2/27 درصد (نزديك به چهار برابر تركيه) بوده است.

0 نظرهای شما: