وارطان داوتیان

سوم ارديبهشت ماه سال 89 روز قدم گذاشتن نخستين ببرهاي «آمور» كه به گفته كارشناسان نسل آنها نزديك به ببر «مازندران» است، پس از گذشت 52 سال به ايران بود. اين ببرها كه توسط يك هواپيماي اختصاصي روسي به تهران آمدند قرار بود پس از يكماه نگهداري در باغ وحش تهران به گفته رييس سازمان حفاظت محيط زيست به پناهگاه حيات وحش ميانكاله منتقل شوند. اين در حاليست كه با نزديكي به مهرماه هنوز محل جديد آنها آماده نشده است و ببرها همچنان در باغ وحش تهران نگهداري مي‌شوند.

خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران سرويس: اجتماعي - محيط زيست به گزارش خبرنگار «محيط زيست» خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، اين دو ببر كه يكي 5/2 ساله و ديگري چهار ساله است، از منطقه سيبري و قفقاز زنده‌گيري شده‌اند و روس‌ها در مقابل آنها 2 ماده پلنگ يكساله ماده ايراني را با هواپيماي اختصاصي خود به روسيه بردند كه آخرين خبرها حاكيست وضع عمومي و محل نگهداري اين دو پلنگ در منطقه «سوچي» بسيار مساعد است.
از سوي ديگر قرار بود حدود چهار هزار هكتار از پناهگاه حيات وحش ميانكاله براي نگهداري ببرها فنس‌كشي تا امكان زيست ببرها در آن فراهم و يك مركز تكثير نيز در اين منطقه احداث شود اين در حاليست كه به نظر مي‌رسد هيچكدام از اين اقدامات هنوز محقق نشده است!
مهندس محمدجواد محمدي‌زاده، معاون رييس‌جمهوري و رييس سازمان حفاظت محيط زيست در مراسم تحويل اين ببرها در باغ وحش تهران با اشاره به اين كه ببر «آمور» با ببر خزري يك نژاد دارند ، به ايسنا گفته بود كه اگر زيستگاه آنها طراحي و برنامه‌ريزي‌ درست شود، به دليل اين كه آخرين زيستگاه ببر مازندران منطقه «ميانكاله» بوده است مي‌توان نسل اين ببر را احيا كرد.
رييس سازمان حفاظت محيط زيست با اشاره به اين كه 13 كشور در دنيا ببر دارند ، تصريح كرده بود كه ببر مازندران خزري زيستگاهشان در ايران بوده كه اميدواريم اين زيستگاه مجددا احيا شود .
وي با اشاره به اين كه ببرها پس از يكماه نگهداري در باغ وحش تهران ـ خرداد ماه ـ به صورت نيمه اسارت در پناهگاه حيات وحش ميانكاله رهاسازي مي‌شوند، گفته بود كه در صورتي كه تعداد اين ببرها به حدود 50 تا 60 قلاده برسد عملا از انقراض خارج شده‌اند و پس از آن است كه اولين ببر را در بيشه و زيستگاه جديد به صورت آزاد رهاسازي خواهيم كرد.
مشاور معاونت طبيعي سازمان حفاظت محيط زيست:
يك هكتار از محوطه نگهداري ببرها در ميانكاله فنس‌كشي شده است
مهندس هوشنگ ضيايي، استاد دانشگاه و مشاور معاونت طبيعي سازمان حفاظت محيط زيست نيز با اشاره به آخرين اقدامات انجام شده براي انتقال ببرهاي روسي به پناهگاه حيات وحش ميانكاله به ايسنا گفت: فنس‌كشي حدود يك هكتار از محوطه نگهداري ببرها در ميانكاله انجام شده و 2 پاسگاه نيز در اين منطقه آماده شده است.
وي با اشاره به اين كه كار احداث ساختمان محل نگهداري ببرها در ميانكاله آغاز شده است، افزود: در عين حال مشكل اصلي در كندي كار، بودجه است كه اميدواريم با دستور مساعد رياست سازمان و پيگيري‌هاي انجام شده اين مشكل بزودي برطرف شود.
ضيايي با اشاره به بررسي‌هاي انجام شده بر روي DNA بيست نمونه پوست ببر مازندران كه در موزه‌هاي مختلف نگهداري مي‌شود افزود: بررسي‌ها توسط 4 مركز تحقيقاتي مهم جهان نشان داد كه ببر ايراني با ببر آمور (ببر سيبري) از نظر ژنتيكي تفاوت چنداني ندارد و تنها تفاوت در يك نوكلوئيد است كه تفاوت قابل توجهي محسوب نمي‌شود و قطع حدود يكصد سال ارتباط بين زيستگاه‌هاي دو ببر مازندران و سيبري و تقدم نامگذاري اين ببرها در دنيا مي‌توان گفت كه ببرهاي سيبري در اصل همان ببرهاي مازندران هستند.
وي در خصوص آخرين وضعيت پلنگ‌هاي ايراني كه هم‌اكنون در روسيه به سر مي‌برند به ايسنا گفت: خوشبختانه وضعيت عمومي و محل نگهداري اين پلنگ‌ها بسيار مساعد است. در عين حال ببرهاي روسي نيز در باغ وحش تهران تا كنون به راحتي توانسته‌اند خود را با آب و هواي كشور تطبيق دهند.
وي با اشاره به اين كه هم‌اكنون ببرهاي روسي جدا از هم نگهداري مي‌شوند، اظهاراميدواري كرد كه با سردشدن هوا امكان زاد و ولد ببرها فراهم شود.
به گزارش ايسنا، شواهد حاكيست آخرين ببر ايران در پارك ملي گلستان در سال 1337 شكار شد و پس از آن ديگر خبري از ببر در ايران نبود. اما پيش از اين ببر ايراني در منطقه مازندران و در جنگل‌هاي هيركاني (جنگل‌هاي مازندران و گيلان تا منطقه سرخس) پراكندگي داشته و جمعيت آن بسيار زياد بوده است به شكلي كه ظل السطان در كتاب تاريخ مسعودي مي‌نويسد در برنامه شكاري كه در ميانكاله داشتم 35 ببر شكار كردم.
به گفته كارشناسان در پي نابودي ببر مازندران، تلاش‌هاي زيادي براي يافتن ردپاي اين ببر در كشور انجام شد و پس از سالها كارشناسان به اين نتيجه رسيدند كه نسل ببر مازندران نيز مانند شير ايراني منقرض شده است.
بررسي‌هاي انجام شده بر روي DNA نمونه‌هاي پوست ببر مازندران كه در موزه‌هاي مختلف نگهداري مي‌شود نشان داد كه ببر ايراني با ببر آمور (ببر سيبري) از نظر ژنتيكي تفاوت چنداني ندارد تا اين كه چندي پيش وزير محيط زيست روسيه كه در راس هياتي با مسوولان سازمان حفاظت محيط زيست ايران ملاقات كرد و خواستار دريافت دو قلاده پلنگ ايراني و احياي نسل اين حيوان در كشور روسيه شد. در اين حال مسوولان ايراني كه مدت‌ها به دنبال گرفتن ببر مازندران بودند به شرط تحويل دو قلاده ببر توسط روسيه موافقت كردند دو پلنگ ايراني را به اين كشور بفرستند.
موضوعي كه به گفته رييس سازمان حفاظت محيط زيست، موافقت با آن در روسيه با چالش‌هاي زيادي مواجه بود به شكلي كه نخست وزير روسيه براي اين تبادل تحت فشار رسانه‌ها و گروه‌هاي مردمي روسيه قرار گرفته بود اما در نهايت با پيشنهاد ايران موافقت كرد و سرانجام عصر جمعه دو ببر سيبري پس از چند بار تغيير ساعت پرواز در فرودگاه مهرآباد تهران با يك هواپيماي اختصاصي به كشور آمدند.
گفتني است مشخصات ببر ايراني يا ببر مازندران با نام علمي (Panthera tigris virgata) به اين شرح است:
رنگ پشت و پهلوي ببر ايراني زرد متمايل به نارنجي با نوارهاي باريک و قهوه اي مي باشد و زير بدن يعني شکم و سينه سفيد رنگ است. پشت گوش ها سياه بوده لکه سفيدي در وسطش ديده مي شود. از ببر ايران که زيستگاه اصلي‌اش دامنه شمالي رشته کوه البرز بوده است با نام ببر خزر يا ببر مازندران در سفرنامه‌ها و کتب تاريخي و ادبي ياد شده است.
ببر ايراني شباهت زيادي به پسر عموي بنگالي خود دارد ولي نوارهاي قهوه‌اي دور بدنش يه پهني نوارهاي ببر بنگال نيست (البته تعداد نوارها در ببر ايراني بيشتر است) همچنين رنگ پهلوها در ببر ايراني تيره‌تر (قهوه‌اي‌تر) است.
موهاي بدن ببر مازندران بخصوص در زمستان رشد زيادي دارد و موهاي صورت او مانند ببر سوماترا بلند است. طول بدن ببر مازندران 140 تا 280 سانتيمتر است و اندازه دم اين حيوان بين 60 تا 90 سانتيمتر است. (دو گزارش هم درباره اندازه ببر ايراني وجود دارد يکي از منطقه لنکران که طول بدن اين حيوان را 259 و 5/289 سانتيمتر ذکر شده است)
غذاي ببر خزر گراز، مرال، گوزن زرد، گراز، شوکا، گربه وحشي، خرگوش، پرندگان و خزندگان و در مواقع گرسنگي و عدم دسترسي به شکار طبيعي گاو و گاوميش اهلي بوده است.
بچه‌هاي اين ببر در 4 سالگي بالغ مي‌شوند (طول عمر ببر در اسارت 30 سال است)

/06/28 09-19-2010 10:14:03
كد خبر: 8906-16863