وارطان داوتیان

بايد جامعه از خمودگي و بلاتكليفي بيرون آورد

كيهان كلهر هم‌اكنون مصصم است در ايران حضور پررنگتري داشته باشد تا به گفته خودش؛ به سهم خودش، جامعه را از خمودگي و انفعال بيرون آورد. او براي 20تا 22 شهريور در تالار وحدت با دونواز معروف ترك(اردال ارزنجان) كنسرت مي‌دهد.

ایلنا- : از نگاه كيهان كلهر؛ افرادي كه ميانگين سني آنها بين 30 تا 40 سال است؛ بهترين خواننده‌هاي كشور هستند با اين حال او معتقد است نسل كنوني خواننده‌هاي ايراني در همين ميانگين سني از سطح كيفي بالايي برخوردار نيستند و كيفيت كار آنها بسيار شبيه به هم است. كيهان كلهر در نشست مطبوعاتي‌اي كه صبح امروز(15 شهريور) به مناسبت برگزاري دونوازي با نوازنده ترك يعني اردال ارزنجان در تالار وحدت برگزار شد، با اعلام اين مطلب گفت: ما در اين نسل از خوانندگان؛ تنها چند خواننده داريم كه همگي سطح يكساني دارند و نمي‌توان ميان آنها تفاوت چنداني قائل شد.

اين هنرمند در پاسخ به پرسش خبرنگار ايلنا، درباره همكاري وي با حميدرضا نوربخش گفت: من؛ تجربه‌هاي زيادي با خواننده‌هاي پيشكسوت داشته‌ام، اما نمي‌توانم تمام عمرم را با آنها سپري كنم. البته شك نكنيد كه اگر بار ديگر بخواهم كنسرتي داشته باشم قطعا با شما مشورت مي‌كنم(با خنده).

كلهر تاكيد كرد: متاسفانه پيشرفت ما در خوانندگان اين نسل خيلي كم بوده است. وي با اشاره به اينكه دو خواننده بزرگ و خوب( شهرام ناظريو محمدرضا شجريان) كه الان سن‌‌شان بيشتر از 55 سال است؛ بيشتر در خارج از ايران هستند، خاطرنشان كرد: اين خواننده‌ها كارهاي خود را انجام داده‌اند. شايد توقع مخاطبان ما براي شنيدن صداي بهتر به دليل مقايسه با اين دو هنرمند باشد اما متاسفانه در نسل كنوني كسي را با اين شيوه نداريم. كلهر در ادامه صحبت‌هاي خود درباره دونوازي خود با اردل ارزنجان گفت: موسيقي ارزنجان به موسيقي غرب كشور ما خيلي نزديك است و بيشتر شبيه لهجه كردي دارد كه در اين برنامه دو بخش شلپه‌نوازي و بداهه‌نوازي اجرا خواهد شد.

اين نوازنده كمانچه خاطرنشان كرد: در اين اجرا، بداهه‌نوازي اهميت زيادي دارد و ما براساس مقام‌هاي علوي تركيه كه تا حدود زيادي به موسيقي غرب ايران شباهت دارد، كار خواهيم كرد. آلبوم «تا بيكران دور دست» تجربه‌اي در همين راستاست و احتمالا كنسرت آتي ما شبيه به آن خواهد بود. كلهر با اشاره به تك‌نوازي «اردال ارزنجان» در شروع اين كنسرت توضيح داد: از آنجا كه او تا به حال در ايران كنسرت نداشته و ساز نزده است، به همين دليل چند دقيقه اول را به او اختصاص دادم تا به تنهايي ساز بزند. به گفته‌ي او؛ اجراي او منحصر به فرد است و با اين تكنيك ويژه در تمام دنيا شناخته شده است.

او خاطرنشان كرد: در اين 10 - 15 سال اخير با هنرمندان بسياري كار كرده‌ام كه دوست داشتم تك‌تك آنها به ايران بيايند و با هم كنسرت داشته باشيم. اميدوارم سال آينده نيز كنسرت «غزل» را با شجاع‌خان در ايران اجرا كنم. كلهر هم‌چنين در توضيح مقام‌هاي علوي كه در اين كنسرت از آنها بهره خواهد گرفت، توضيح داد: در موسيقي علوي، مقام‌ها تا حد زيادي شبيه مقام‌هاي كردي است و از آنجا كه من هيچ وقت موسيقدان مقامي نبوده‌ام و تنها دست به تقليد زده‌ام، دوست داشتم آن را ياد بگيرم و گوش كنم. اما اين موسيقي براي ارزنجان موسيقي مادري‌اش است كه خيلي شباهت به موسيقي كردي ما دارد.

اين هنرمند كه پيش از اين كنسرت‌هاي متعددي با «اردال ارزنجان» در اروپا و آمريكا داشته، معتقد است: در اين برنامه با تكيه بر بداهه‌نوازي از قطعات گذشته بهره مي‌گيريم تا به يك نقطه‌ي حركت و اتمام برسيم. نكته‌ي حساس اين كنسرت نيز همان بداهه‌نوازي است. اين نوازنده‌ي كمانچه در بخش ديگري از صحبت‌هاي خود درباره‌ي چگونگي آشنا‌يي با ارزنجان يادآور شد: او نوازنده‌اي بسيار شناخته‌شده‌اي در تركيه و از معروف‌ترين شاگردان عارف ساء كه از اساتيد بالاما و پديده‌آورنده‌ي اين سبك محسوب مي‌شود، است.

كلهر گفت: ارزنجان براي سبك ساز ‌زدنش مشهور است و من كه در پروژه‌هاي ديگري با هنرمنداني از فرهنگ‌هاي ديگر همكاري مي‌كردم؛ به پيشنهاد يكي از دوستان به ارزنجان معرفي شدم و به دنبال آن به تركيه سفر كردم. او موزيسين بسيار حساس، دقيق و ظريفي است و در اين آشنايي مطالعات زيادي روي موسيقي تركيه انجام دادم و دركنار هم ساز زديم. قبل از برگزاري اين كنسرت هم يك سي‌دي ضبط كرديم. اين هنرمند كه اين روزها درحال ضبط بخش اول از كنسرتي است كه چندي پيش با دونوازي سنتور و شاه‌كمان در تالار وحدت اجرا كرده بود، ادامه داد: قرار‌گرفتن كنار اين نوازندگان جوان باعث ايجاد انگيزه‌ي بيشتر براي كارهاي جديدم مي‌شود.

درعين حال هيچ وقت قصد ندارم براي هميشه يك گروه داشته باشم، زيرا تك‌نوازي آزادي بيشتري را به من مي‌دهد درحاليكه كار گروهي با تمام زيبايي و تنوعي كه دارد باعث تقسيم سلايق مي‌شود و در جهت كشاندن كار به يك جهت خاص، كار را سخت مي‌كند، اما آن هم يك شاخه از كاري است كه گاه پي خواهم گرفت. كلهر در پاسخ به سوال ديگري درباره‌ي ساخت موسيقي فيلم گفت: تاكنون تنها براي دو پروژه موسيقي ساختم و از آنجا كه با كارگردانان فيلم رابطه ندارم هيچ وقت سفارشي در اين حوزه نداشتم. كار فيلم تخصص مي‌خواهد‌، البته با آنچه ما در ايران انجام مي‌دهيم، هركسي مي‌تواند كار كند، اما در آن سوي مرزها اين حوزه كار تخصصي است و نياز به تجربه و مهارت خاص خود دارد. اگر با كارگردان خوبي كه فيلم‌اش را دوست داشته باشم برخورد كنم بدم نمي‌آيد چنين تجربه‌اي داشته باشم.