توقف اجراي پروژه ممانعت از مرگ شناگران درياي خزر

فارس گزارش مي‌دهد؛
توقف اجراي پروژه ممانعت از مرگ شناگران درياي خزر
خبرگزاري فارس: عدم پرداخت بودجه از سوي سازمان گردشگري موجب توقف پروژه شناسايي مناطق پرخطر درياي خزر شده و اين در حالي است كه قرار بود با اجراي اين پروژه از مرگ شناگران درياي خزر جلوگيري شود.
به گزارش خبرنگار علمي خبرگزاري فارس، سواحل درياي خزر از جاذبه‌هاي خاصي برخوردار است. مردم در فصل گرما براي استراحت، تفريح و شنا كردن به ساحل مراجعه مي‌كنند.
تلفات انساني در درياي خزر دلايل مختلفي دارد ولي آن چيزي كه از اهميت خاصي برخوردار است تلفات انساني در فصل شنا است كه عمدتاً از اواخر خرداد شروع مي‌شود و تا اوايل مهر ادامه دارد. عواملي از جمله وضعيت ساحل، رژيم موج و جريان شكافنده و عدم آشنايي مناطق ساحلي در تلفات انساني غرق شدن شناگران مؤثر است.
متأسفانه عوامل مذكور، سالانه سبب غرق شدن تعداد زيادي از شناگران و هموطنان عزيز در آب‌هاي ساحلي درياي خزر مي شوند. به طوري كه آمارهاي موجود هر ساله بين 200 تا 300 نفر تلفات انساني در دوره كوتاه فصل شنا در مناطق ساحلي ثبت مي‌كنند و اين تلفات با توجه به ضررهاي جاني، باعث هدر دادن هزينه هاي زياد مالي براي كشور است.
امواجي كه با چشم در ساحل ديده مي‌شود ناشي از باد است. بادهاي شمال، شمال غربي و شمال شرقي در منطقه جنوبي خزر ايجاد موج مي‌كنند و اين امواج كه به ساحل مي‌آيند شكسته شده و جريان توليد مي‌كنند. عمده تلفات ناشي از شنا مربوط به اين جريان هاي ناشي از موج و جريان‌هاي شكافنده است.
جريان‌هاي شكافنده عامل مرگ بسياري شناگران است
موج كه به ساحل مي‌رسد بعد از مدتي در فاصله نزديك به ساحل شكسته مي‌شود و اين عمل بر اساس موقعيت و شكل بستر و زاويه برخورد موج براي ورود به ناحيه ساحلي، جريان هاي موازي ساحل را تشكيل مي‌دهد. اگر موج خيلي نسبت به ساحل مورّب باشد معمولا جريان‌هاي طولي ساحلي كه موازي ساحل است تشكيل مي‌شود كه براي شناگران مخاطره‌اي ندارد ولي باعث انتقال رسوب، مواد آلاينده و غيره مي‌شود. ولي اگر زاويه ورود موج به ساحل تقريبا عمود به ساحل باشد و جريان‌هاي كه تشكيل مي‌شود جريان‌هاي عمود به ساحل هستند. آب بعد از شكستن موج به ساحل مي‌رسد ولي زماني كه بر مي‌شود از دو طرف جمع مي‌شود و در مسير خاصي بر مي‌شود. اين مسير خاص مثل يك دالاني است كه آب را مي شكافد و به داخل دريا مي‌برد. به همين دليل به جريان شكافنده موسوم است و به زبان انگليسي به آن Rip Current گفته مي‌شود. البته برخورد دو جريان موازي ساحل و برگشت آن به سوي دريا نيز موجب ايجاد جريان شكافنده مي‌شود. اين جريان‌هاي شكافنده بسيار خطرناك هستند كسي كه در آن قرار مي‌گيرد بايد بداند چگونه برخورد كند. شناگر بايد سعي كند در داخل اين جريان قرار نگيرد و اگر قرار گرفت بايد نحوه برخورد را بداند.
كسي در اين جريان افتاد سعي نكند برخلاف جريان برگردد
افرادي كه وارد دريا مي‌شوند اگر مي‌خواهند وارد آب‌هاي عميق با عمق بيشتر از يك و نيم متر شوند نه فقط بايد شنا را به خوبي بدانند بلكه بايد به توان فيزيكي خودشان هم ايمان داشته باشند. چون فن شنا يك بحث است و شنا كردن طولاني در دريا هم بحث ديگري دارد. توصيه مي‌شود وقتي كه دريا بسيار مواج است براي شنا وارد آب دريا نشوند. اگر كسي در اين جريان افتاد بايد بداند چگونه عمل كند. اولين چيز، حفظ خونسردي است. اگر شناگر بترسد و احساس كند كه جريان او را به داخل دريا مي‌برد و بخواهد دقيقاً در خلاف جهت به طرف ساحل برگردد اين عمل خطرناك‌ترين حركت است. كسي در اين جريان افتاد سعي نكند برخلاف جريان برگردد. جريان شكافنده شبيه باد بزن است كه دسته باد بزن به سوي ساحل و دهنه آن به طرف دريا است. قسمت دسته باد بزن بيشترين قدرت جريان را دارد. اگر كسي در آن قرار گرفت نبايد سعي كند برخلاف جريان به طرف ساحل بيايد.
اين جريان صرف نظر از اينكه شناگر چقدر توان فيزيكي دارد و چقدر شنا بلد است عملا برگشتن به طرف ساحل را غير ممكن مي‌سازد. عمودي برگشتن يا به عبارتي برخلاف جريان برگشتن عملا غير ممكن است. شناگر بايد كاري كند كه اگر در جريان قرار گرفت، در صورتي كه توان بدني بالايي دارد، به شكل مورب برگردد، در غير اين صورت سعي كند خودش را شناور كند و در عمق آب با خونسردي شنا كند. هر چقدر آب عميق‌تر باشد، اين جريان ضعيف‌تر است. آن گاه از آب عميق به آرامي و به صورت مورب برگردد. همچنين شناگر بايد در جايي شنا كند كه افراد و نجات غريق وجود داشته باشند تا در صورت بروز مشكل امكان كمك كردن وجود داشته باشد.
در خيلي جاها در سواحل گيلان و مازندران ساحل ماسه‌اي است. در ساحل ماسه‌اي علائمي شبيه اشكال هلالي وجود دارد. نوك هلال جايي است كه جريان شكافنده تشكيل مي‌شود. علائم ديگر عبارتند از اينكه اگر كسي روي تپه ماسه‌اي، نيمكت‌هاي چوبي يا روي سقف خودروي قرار بگيرد و به منطقه ساحلي دقيق شود مسيرها و اشكالي كه به باد بزن دستي شبيه است را خواهد ديد انگار كه دسته باد بزن به طرف ساحل و دهنه بازش به طرف دريا است. رنگ روشن در كف آب نشانه وجود جريان شكافنده است. اين اشكال ظاهري جريان شكافنده است كه مردم مي توانند به راحتي تشخيص دهند. شواهد ديگر مستلزم اندازه‌گيري با دستگاه‌هاي دقيق دريايي است.
* طرح سالم‌سازي دريا به تنهايي نمي‌تواند تلفات انساني را كاهش دهد
آمارهاي رسيده، پستي و بلندي هاي زيادي دارد در طي سال‌هاي اخير برابر آمار موجود، بالاترين مرگ و مير مربوط به 6 سال پيش بود، كه حدود 840 نفر تلفات انساني غرق شدن شناگران در درياي خزر ثبت شده است. در سال 87 حدود 200 تا 220 نفر تلفات انساني ناشي از شنا در درياي خزر به ثبت رسيده است. بعد از اجرا و گسترش اين طرح‌ها و حضور سازمان هاي مسوول مثل سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري، هلال احمر، فرمانداري و شهرداري‌هاي محل، تلفات تا حد زيادي كاهش پيدا كرد. ولي در چند سال اخير با اينكه طرح سالم سازي با قوت زياد و پوشش مناطق وسيع تري با حضور ناجيان غريق در حال انجام است ميزان تلفات از يك حد خاصي پايين‌تر نمي‌آيد. به طور معمول 200 نفر در سال تثبيت شده است، گرچه به مرز تلفات در گذشته كه 800 نفر در سال بود نمي‌رسد.
عليزاده معاون پژوهشي مؤسسه ملي اقيانوس‌شناسي در اين خصوص گفت: طرح سالم سازي به تنهايي نمي‌تواند در راستاي كاهش تلفات انساني كمك كند و بايد اقدامات ديگري انجام شود.
وي ادامه داد: اطلاع‌رساني و آگاهي عمومي به شيوه‌هاي مختلف مي‌تواند براي كاهش تلفات انساني بسيار مؤثر باشد. راديو و تلويزيون و مطبوعات محلي و سراسري مي‌توانند نقش ويژه‌اي در اطلاع‌رساني و كاهش تلفات ناشي از غرق شدن شناگران در درياي خزر، ايفا كنند. در مركز ملي اقيانوس شناسي نيز پوستر و بروشور تهيه و چاپ شد و جهت اطلاع‌رساني به سازمان‌هاي ميراث فرهنگي و گردشگري استان‌هاي گيلان، مازندران و گلستان ارائه شد.
پروژه شناسايي مناطق پرخطر درياي خزر متوقف شده است
عليزاده با اشاره به اين‌كه امكان شناسايي مناطق پر خطر درياي خزر وجود دارد،گفت: با اندازه‌گيري مشخصات موج و جريان داخل دريا و مشخصات شكل بستر، نتايح حاصله را وارد مدل‌سازي مي‌كنيم و مي‌توانيم مناطق مختلفي كه براي تشكيل جريان شكافنده مستعد است تعيين و پهنه‌بندي كنيم تا مردم اگاهي عمومي نسبت به مناطق داراي استعداد جريان شكافنده را داشته باشند. اين طرح نياز به اندازه گيري‌ها و مطالعه تخصصي دارد و مستلزم زمان است.
معاون پژوهشي مؤسسه ملي اقيانوس‌شناسي با اشاره به اين‌كه بودجه اين مؤسسه محدود است و نمي‌تواند در مقياس وسيع اطلاع‌رساني و آگاهي عمومي كند، گفت: قراردادي را با سازمان ميراث فرهنگي و وزارت علوم به امضا رسانديم كه بر اساس اين قرارداد مناطق پر خطر درياي خزر را بايد شناسايي كنيم.
وي ادامه داد: بر اساس اين قرارداد بايد 40 درصد هزينه را سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري و 60 درصد آن را وزارت علوم تأمين كند، اما سازمان گردشگري بعد از امضا قرارداد هيچ بودجه‌اي را تخصيص نداده است و به همين علت اين پروژه متوقف شده است و در صورتي كه اين بودجه تأمين شود، اين پروژه را آغاز مي‌كنيم
.
گزارش از منصوره فراهاني

0 نظرهای شما: