فاجعه بم در پايتخت تكرار مي‌شود؟
مسوولان بافت‌هاي فرسوده تهران را دريابند
90 درصد ساختمان‌ها مقاوم نيستند
1388/07/27 10-19-2009 09:58:11
خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران سرويس: راه و ساختمان
بافت‌هاي فرسوده كه در مراكز و درون شهرها واقع شده‌اند، مركز تجمع نيروي انساني كشور هستند و به نظر مي‌رسد مهمترين مساله‌اي كه در حيطه وظايف همه دولت‌ها مي‌گنجد و بايد مورد توجه قرار گيرد حفظ سرمايه انساني كشور است.
به گزارش خبرنگار مسكن ايسنا، حدود شش سال گذشته زماني كه فاجعه بم اتفاق افتاد و زلزله اين شهر را به تلي از خاك تبديل كرد بحث‌هاي كارشناسي درباره لرزه‌خيز بودن ايران و وضعيت بافت‌هاي فرسوده شدت گرفت اما اين مسائل رفته رفته به دست فراموشي سپرده تا اينكه تهران دو روز گذشت لرزيد.
اگر بزرگي اين زلزله تنها دو درجه بيشتر بود حال بايد حسرت مي خورديم كه چرا زودتر به فكر نوسازي بافت‌هاي فرسوده و مقاوم‌سازي و سبك سازي ساختمان‌ها نوساز نيفتاده‌ايم
خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران سرويس: راه و ساختمان
بافت‌هاي فرسوده كه در مراكز و درون شهرها واقع شده‌اند، مركز تجمع نيروي انساني كشور هستند و به نظر مي‌رسد مهمترين مساله‌اي كه در حيطه وظايف همه دولت‌ها مي‌گنجد و بايد مورد توجه قرار گيرد حفظ سرمايه انساني كشور است.
به گزارش خبرنگار مسكن ايسنا، حدود شش سال گذشته زماني كه فاجعه بم اتفاق افتاد و زلزله اين شهر را به تلي از خاك تبديل كرد بحث‌هاي كارشناسي درباره لرزه‌خيز بودن ايران و وضعيت بافت‌هاي فرسوده شدت گرفت اما اين مسائل رفته رفته به دست فراموشي سپرده تا اينكه تهران دو روز گذشت لرزيد.
اگر بزرگي اين زلزله تنها دو درجه بيشتر بود حال بايد حسرت مي خورديم كه چرا زودتر به فكر نوسازي بافت‌هاي فرسوده و مقاوم‌سازي و سبك سازي ساختمان‌ها نوساز نيفتاده‌ايم
. 
خوشبختانه بزرگي زلزله به حدي نبود كه تلفات جاني در پي داشته باشد اما شايد اين زلزله آخرين هشدار براي وضعيت نابسامان ساختمان‌هاي پايتخت اعم از نوساز و قديمي در برابر زلزله باشد زيرا علاوه بر بافت‌هاي فرسوده كه به‌طور حتم در زمان بروز زلزله خسارات مال و جاني بسياري را به دنبال دارند، ساختار خشت و گلي ساختمان‌هايي با طراحي نامناسب و بنايي غيرمقاوم كه بخش عمده ساختمان‌هاي تازه‌ساز شهرها را به خود اختصاص داده‌اند نيز وضعيت مناسبي در زمان بروز زلزله نخواهند داشت و قطعا جان بسياري از مردم را در ميان آوارها خواهند گرفت.
90 درصد ساختمان‌ها مقاوم نيستند
دكتر عليرضا قهاري ـ مدير مركز مطالعات و تحقيقات شهرسازي و معماري ايران ـ در اين زمينه به ايسنا گفت: بافت‌هاي فرسوده شامل ساختمان‌هايي نيستند كه صدها سال پيش ساخته شده‌اند بلكه برخي از ساختمان‌هايي كه اكنون ساخته مي‌شوند نيز به دليل عدم رعايت استانداردها در رده بافت فرسوده قرار مي‌گيرند.
وي با اشاره به اينكه شهردار تهران 90 درصد ساختمان‌ها را نامقاوم مي‌داند، تصريح كرد: حداقل كاري كه مي‌توان انجام داد اين است كه از همين حالا از ساخت و سازهاي غير استاندارد و نامقاوم جلوگيري كنيم اما متاسفانه به دليل نظارت ضعيف، استفاده از مصالح غيراستاندارد و فقدان بيمه ساختمان و نداشتن شناسنامه كاري انجام نمي‌دهيم.
مردم منتظر اقدام متوليان براي مقاوم‌سازي
قهاري ادامه داد: مردم منتظرند تا متوليان امر ساخت و ساز، مديريت شهري و وزارت مسكن و شهرسازي به‌طور جدي وارد عرصه مقاوم‌سازي ساخت و سازها شوند.
مدير مركز مطالعات و تحقيقات شهرسازي و معماري ايران افزود: خوشبختانه زلزله اتفاق افتاده طي روزهاي گذشته در بخش‌هايي از تهران از قدرت تخريبي كمي برخوردار بوده است اما اين زلزله بايد هشداري براي مسوولان باشد.
وي با اشاره به اينكه بنا بود پس از زلزله بم در جهت نظارت بر شيوه ساخت و سازها اقدامات عملي در كليه مناطق كشور انجام دهيم، خاطرنشان كرد: كليه تصميمات در تهران اتخاذ مي‌شود و از آنجاكه زلزله خسارت‌باري در تهران رخ نداده است، مي‌پنداريم كه اين حادثه از ما دور است.
قهاري گفت: به‌نظر مي‌رسد مراكز دانشگاهي و سازمان‌هايي كه متولي استاندارد و كنترل كردن مصالح هستند اقدام جدي در اين حوزه ندارند.
مدير مركز مطالعات و تحقيقات شهرسازي و معماري اظهار كرد: روزي به نام استاندارد داريم اما استاندارد ما استاندارد نيست به‌گونه‌اي كه درباره يك موضوع چندين تعريف و معيار موجود است بنابراين استاندارد كردن بايد مدنظر قرار بگيرد.
وي با اشاره به اينكه داراي كمترين تعداد متخصصان در حوزه ساخت و ساز در شهرها هستيم، ادامه داد: وزارت مسكن و شهرسازي كه نقش نظارتي دارد بايد به طرف نهادينه كردن بخش ساخت و ساز از نظر كيفي حركت كند.
قهاري اضافه كرد: دستگاه‌هاي تصميم گيرنده بايد توجه كنند كه مسكن مهر كه مهمترين برنامه براي تامين مسكن است با نظارت و كيفيت كافي ساخته شود.
مدير مركز مطالعات و تحقيقات شهرسازي و معماري ضمن بيان اينكه به‌نظر مي‌رسد وزارت مسكن و شهرسازي و شهرداري‌ها اقدامات جدي در راستاي حل مشكلات بافت‌هاي فرسوده انجام نداده‌اند، گفت: بافت‌هاي فرسوده بيشتر داراي مشكلات مالكيتي هستند از اين رو مي‌توان با اتخاذ سياست‌ها تشويقي در اين بافت‌ها ساكنان و سرمايه‌گذاران را تشويق به سرمايه‌گذاري در اين بافت‌ها كرد.
قهاري با اشاره به اينكه دولت كارفرماي مناسبي براي احياي بافت‌هاي فرسوده نيست، افزود: تخريب كامل يا صاف كردن بافت‌هاي فرسوده كه باعث از بين رفتن هويت منطقه مي‌شود نامناسب‌ترين اقدامي است كه در مورد بافت هاي فرسوده انجام شده است.
وي بافت‌هاي فرسوده موجود در كلان‌شهرها را فرصت دانست و تصريح كرد: به جاي برنامه‌ريزي درست براي بافت‌هاي فرسوده با اين مناطق مانند تهديد برخورد مي‌كنيم در صورتي كه مي‌توانيم از اين مناطق براي تامين زمين‌هايي كه يك شهر براي جهاني شدن نياز دارد، استفاده كنيم.
قهاري با بيان اينكه منابع مالي براي نوسازي بافت‌هاي فرسوده محدود است، خاطرنشان كرد: در راستاي نوسازي اين بافت‌ها مي‌توان از سرمايه‌گذار خارجي استفاده كرد.
اهميت ساخت و ساز اصولي و براساس مباني فني
همچنين مهندس محسن تهراني‌زاده ـ كارشناس زلزله ـ در گفت‌وگو با خبرنگار ايسنا اظهار كرد: پيشگيري از زلزله، مديريت بحران و بازسازي مناطق تخريب شده از مسائلي است كه در مورد زلزله مطرح مي‌شود.
وي افزود: آيين‌نامه‌هاي موجود از جمله مواردي است كه در حوزه پيشگيري مطرح مي‌شود و داراي اهميت بسيار است تا ساختمان‌هايي كه ساخته مي‌شوند پس از 10 يا 15 سال نياز به مقاوم‌سازي نداشته باشند.
تهراني‌زاده ادامه داد: ساختمان‌هاي مهم اعم از اداري يا مسكوني و شريان‌هاي مهم نيز بايد با توجه به وضعيت موجود بررسي و ارزيابي شده و مورد آسيب شناسي قرار بگيرند و سپس مقاوم‌سازي شوند.
به گفته او بافت‌هاي فرسوده كه در حوزه پيشگيري از زلزله مطرح و در مقابل زلزله بسيار آسيب‌پذير هستند بايد مورد توجه ويژه قرار گيرند.
اين كارشناس گفت: با توجه به پهنه‌بندي وضعيت زلزله كشور بايد مشخص شود كه بافت‌هاي فرسوده در چه شرايطي قرار دارند و ا گر در مناطقي واقع شدند كه شدت لرزه خيزي زياد است كاربري آنها تغيير و به مكان‌هايي تبديل شوند كه در زمان بروز زلزله باعث ايجاد مشكل نشوند.
وي با بيان اينكه نوسازي و بهسازي بافت‌هاي فرسوده يا تخريب آنها بايد براساس برنامه مشخص آغاز شود، اظهار كرد: ديدگاه نسبت به اين مناطق به گونه‌اي است كه احياي آنها درآمدهايي ايجاد مي‌كند كه صرف بهسازي شود.
تهراني‌زده گفت: مسوولان دست‌اندركار بايد پاسخگو باشند كه چه اقداماتي در راستاي بهبود وضعيت بافت‌هاي فرسوده انجام شده است.
پيش از اين دكتر محمد آييني ـ معاون برنامه‌ريزي و توسعه شركت مادر تخصصي عمران و بهسازي شهري ـ در گفت‌وگو با ايسنا با بيان اينكه و حدود 60 هزار هكتار بافت فرسوده شناسايي شده است، اظهار كرده بود: دولت وظيفه دارد سازوكاري را فراهم كند كه امنيت شهروندان به خطر نيفتد بنابراين از منظر انساني ضرورت دارد كه دولت به برنامه بهسازي و نوسازي بافت‌هاي فرسوده توجه كند.
وي همچنين گفته بود: در شهر تهران تراكم نيروي انساني در بافت‌هاي فرسوده 350 تا 400 نفر است درحالي كه متوسط اين شاخص در تهران حدود 110 نفر است و اين يعني در محدوده بافت‌هاي فرسوده شهري با تراكم جمعيت بالاتري روبرو هستيم و عدم مقاوم‌سازي و نوسازي بافت‌ها باعث مي‌شود جمع كثيري از شهروندان در معرض خطر جاني و ناامني رواني باشند.
بنابراين اگر همين امروز فكري به حال وضعيت بافت‌هاي فرسوده نكرده و از ساخت و سازهاي غيراصولي جلوگيري نكنيم به‌طور حتم در آينده‌اي كه خيلي هم دور نيست وقايع طبيعي باعث پشيماني خواهند شد در حالي كه پشيماني سودي ندارد.
گفتني است پس از وقوع زلزله اخير در شهر تهران، در راستاي وظيفه‌ي رسانه‌اي و يادآوري اهميت بافت‌هاي فرسوده و كسب اطلاع از آخرين اقدامات انجام شده در اين زمينه، با مسوولان مربوطه تماس گرفتيم اما پاسخي دريافت نكرديم.
خوشبختانه بزرگي زلزله به حدي نبود كه تلفات جاني در پي داشته باشد اما شايد اين زلزله آخرين هشدار براي وضعيت نابسامان ساختمان‌هاي پايتخت اعم از نوساز و قديمي در برابر زلزله باشد زيرا علاوه بر بافت‌هاي فرسوده كه به‌طور حتم در زمان بروز زلزله خسارات مال و جاني بسياري را به دنبال دارند، ساختار خشت و گلي ساختمان‌هايي با طراحي نامناسب و بنايي غيرمقاوم كه بخش عمده ساختمان‌هاي تازه‌ساز شهرها را به خود اختصاص داده‌اند نيز وضعيت مناسبي در زمان بروز زلزله نخواهند داشت و قطعا جان بسياري از مردم را در ميان آوارها خواهند گرفت.
90 درصد ساختمان‌ها مقاوم نيستند
دكتر عليرضا قهاري ـ مدير مركز مطالعات و تحقيقات شهرسازي و معماري ايران ـ در اين زمينه به ايسنا گفت: بافت‌هاي فرسوده شامل ساختمان‌هايي نيستند كه صدها سال پيش ساخته شده‌اند بلكه برخي از ساختمان‌هايي كه اكنون ساخته مي‌شوند نيز به دليل عدم رعايت استانداردها در رده بافت فرسوده قرار مي‌گيرند.
وي با اشاره به اينكه شهردار تهران 90 درصد ساختمان‌ها را نامقاوم مي‌داند، تصريح كرد: حداقل كاري كه مي‌توان انجام داد اين است كه از همين حالا از ساخت و سازهاي غير استاندارد و نامقاوم جلوگيري كنيم اما متاسفانه به دليل نظارت ضعيف، استفاده از مصالح غيراستاندارد و فقدان بيمه ساختمان و نداشتن شناسنامه كاري انجام نمي‌دهيم.
مردم منتظر اقدام متوليان براي مقاوم‌سازي
قهاري ادامه داد: مردم منتظرند تا متوليان امر ساخت و ساز، مديريت شهري و وزارت مسكن و شهرسازي به‌طور جدي وارد عرصه مقاوم‌سازي ساخت و سازها شوند.
مدير مركز مطالعات و تحقيقات شهرسازي و معماري ايران افزود: خوشبختانه زلزله اتفاق افتاده طي روزهاي گذشته در بخش‌هايي از تهران از قدرت تخريبي كمي برخوردار بوده است اما اين زلزله بايد هشداري براي مسوولان باشد.
وي با اشاره به اينكه بنا بود پس از زلزله بم در جهت نظارت بر شيوه ساخت و سازها اقدامات عملي در كليه مناطق كشور انجام دهيم، خاطرنشان كرد: كليه تصميمات در تهران اتخاذ مي‌شود و از آنجاكه زلزله خسارت‌باري در تهران رخ نداده است، مي‌پنداريم كه اين حادثه از ما دور است.
قهاري گفت: به‌نظر مي‌رسد مراكز دانشگاهي و سازمان‌هايي كه متولي استاندارد و كنترل كردن مصالح هستند اقدام جدي در اين حوزه ندارند.
مدير مركز مطالعات و تحقيقات شهرسازي و معماري اظهار كرد: روزي به نام استاندارد داريم اما استاندارد ما استاندارد نيست به‌گونه‌اي كه درباره يك موضوع چندين تعريف و معيار موجود است بنابراين استاندارد كردن بايد مدنظر قرار بگيرد.
وي با اشاره به اينكه داراي كمترين تعداد متخصصان در حوزه ساخت و ساز در شهرها هستيم، ادامه داد: وزارت مسكن و شهرسازي كه نقش نظارتي دارد بايد به طرف نهادينه كردن بخش ساخت و ساز از نظر كيفي حركت كند.
قهاري اضافه كرد: دستگاه‌هاي تصميم گيرنده بايد توجه كنند كه مسكن مهر كه مهمترين برنامه براي تامين مسكن است با نظارت و كيفيت كافي ساخته شود.
مدير مركز مطالعات و تحقيقات شهرسازي و معماري ضمن بيان اينكه به‌نظر مي‌رسد وزارت مسكن و شهرسازي و شهرداري‌ها اقدامات جدي در راستاي حل مشكلات بافت‌هاي فرسوده انجام نداده‌اند، گفت: بافت‌هاي فرسوده بيشتر داراي مشكلات مالكيتي هستند از اين رو مي‌توان با اتخاذ سياست‌ها تشويقي در اين بافت‌ها ساكنان و سرمايه‌گذاران را تشويق به سرمايه‌گذاري در اين بافت‌ها كرد.
قهاري با اشاره به اينكه دولت كارفرماي مناسبي براي احياي بافت‌هاي فرسوده نيست، افزود: تخريب كامل يا صاف كردن بافت‌هاي فرسوده كه باعث از بين رفتن هويت منطقه مي‌شود نامناسب‌ترين اقدامي است كه در مورد بافت هاي فرسوده انجام شده است.
وي بافت‌هاي فرسوده موجود در كلان‌شهرها را فرصت دانست و تصريح كرد: به جاي برنامه‌ريزي درست براي بافت‌هاي فرسوده با اين مناطق مانند تهديد برخورد مي‌كنيم در صورتي كه مي‌توانيم از اين مناطق براي تامين زمين‌هايي كه يك شهر براي جهاني شدن نياز دارد، استفاده كنيم.
قهاري با بيان اينكه منابع مالي براي نوسازي بافت‌هاي فرسوده محدود است، خاطرنشان كرد: در راستاي نوسازي اين بافت‌ها مي‌توان از سرمايه‌گذار خارجي استفاده كرد.
اهميت ساخت و ساز اصولي و براساس مباني فني
همچنين مهندس محسن تهراني‌زاده ـ كارشناس زلزله ـ در گفت‌وگو با خبرنگار ايسنا اظهار كرد: پيشگيري از زلزله، مديريت بحران و بازسازي مناطق تخريب شده از مسائلي است كه در مورد زلزله مطرح مي‌شود.
وي افزود: آيين‌نامه‌هاي موجود از جمله مواردي است كه در حوزه پيشگيري مطرح مي‌شود و داراي اهميت بسيار است تا ساختمان‌هايي كه ساخته مي‌شوند پس از 10 يا 15 سال نياز به مقاوم‌سازي نداشته باشند.
تهراني‌زاده ادامه داد: ساختمان‌هاي مهم اعم از اداري يا مسكوني و شريان‌هاي مهم نيز بايد با توجه به وضعيت موجود بررسي و ارزيابي شده و مورد آسيب شناسي قرار بگيرند و سپس مقاوم‌سازي شوند.
به گفته او بافت‌هاي فرسوده كه در حوزه پيشگيري از زلزله مطرح و در مقابل زلزله بسيار آسيب‌پذير هستند بايد مورد توجه ويژه قرار گيرند.
اين كارشناس گفت: با توجه به پهنه‌بندي وضعيت زلزله كشور بايد مشخص شود كه بافت‌هاي فرسوده در چه شرايطي قرار دارند و ا گر در مناطقي واقع شدند كه شدت لرزه خيزي زياد است كاربري آنها تغيير و به مكان‌هايي تبديل شوند كه در زمان بروز زلزله باعث ايجاد مشكل نشوند.
وي با بيان اينكه نوسازي و بهسازي بافت‌هاي فرسوده يا تخريب آنها بايد براساس برنامه مشخص آغاز شود، اظهار كرد: ديدگاه نسبت به اين مناطق به گونه‌اي است كه احياي آنها درآمدهايي ايجاد مي‌كند كه صرف بهسازي شود.
تهراني‌زده گفت: مسوولان دست‌اندركار بايد پاسخگو باشند كه چه اقداماتي در راستاي بهبود وضعيت بافت‌هاي فرسوده انجام شده است.
پيش از اين دكتر محمد آييني ـ معاون برنامه‌ريزي و توسعه شركت مادر تخصصي عمران و بهسازي شهري ـ در گفت‌وگو با ايسنا با بيان اينكه و حدود 60 هزار هكتار بافت فرسوده شناسايي شده است، اظهار كرده بود: دولت وظيفه دارد سازوكاري را فراهم كند كه امنيت شهروندان به خطر نيفتد بنابراين از منظر انساني ضرورت دارد كه دولت به برنامه بهسازي و نوسازي بافت‌هاي فرسوده توجه كند.
وي همچنين گفته بود: در شهر تهران تراكم نيروي انساني در بافت‌هاي فرسوده 350 تا 400 نفر است درحالي كه متوسط اين شاخص در تهران حدود 110 نفر است و اين يعني در محدوده بافت‌هاي فرسوده شهري با تراكم جمعيت بالاتري روبرو هستيم و عدم مقاوم‌سازي و نوسازي بافت‌ها باعث مي‌شود جمع كثيري از شهروندان در معرض خطر جاني و ناامني رواني باشند.
بنابراين اگر همين امروز فكري به حال وضعيت بافت‌هاي فرسوده نكرده و از ساخت و سازهاي غيراصولي جلوگيري نكنيم به‌طور حتم در آينده‌اي كه خيلي هم دور نيست وقايع طبيعي باعث پشيماني خواهند شد در حالي كه پشيماني سودي ندارد.
گفتني است پس از وقوع زلزله اخير در شهر تهران، در راستاي وظيفه‌ي رسانه‌اي و يادآوري اهميت بافت‌هاي فرسوده و كسب اطلاع از آخرين اقدامات انجام شده در اين زمينه، با مسوولان مربوطه تماس گرفتيم اما پاسخي دريافت نكرديم.
Posts
0 نظرهای شما:
Post a Comment